بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، سایت هیچگونه فعالیتی در راستای فروش مکمل های غذایی ندارد.

ضرورت مصرف مکمل ها در کودکان زیر 2 سال

ضرورت مصرف مکمل ها در کودکان زیر 2 سال

یکی از راهکارهای عمده برای پیشگیری و کنترل کمبود ریزمغذی ها در کودکان، مکمل یاری است، در کشور ما بر اساس نتایج بررسی های کشوری انجام شده کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن در کودکان زیر 2 سال کشور شایع است. کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن با عوارض متعددی که بعضا غیر قابل جبران است، همراه است. مطالعات نشان داده است که اثرات نامطلوب فقر آهن در دوران جنینی و 2 سال اول زندگی کودک بر رشد و تکامل مغزی غیر قابل جبران است.

اگرچه کمبود آهن می تواند در تمام مراحل زندگی سبب کاهش قدرت ادراک و یادگیری گردد ولی اثرات نامطلوب کم خونی در دوران شیر خوارگی و اویل کودکی غیر قابل جبران است. تکامل و هماهنگ شدن حرکات کودکان کم خون به تاخیر میافتد و این کودکان درم درسه نیز یادگیری کمتری دارند. ضریب هوشی این کودکان 5 تا 10 امتیاز کمتار از حد طبیعی برآورد شده است. در کودکان مبتلا به کم خونی فقر آهن میزان ابتلا به بیماری های عفونی بیشتر است زیرا سیستم ایمنی آن ها قادر به مبارزه موثر با عوامل بیماریزا نیست.

کمبود ویتامین A از دیگر مشکلات تغذیه ای شایع در جهان به شمار می رود. افزایش مرگ و میر در اثر بیماری به ویژه سرخک در کودکان مبتلا هب کمبود ویتامین A گزارش شده است و خطر ابتلا به بیماری های تنفسی و اسهالی در این کودکان 2 تا 3 برابر بیشترا ست. اختلال در سیستم خون سازی، کاهش رشد و افزایش ابتلا به بیماری ها به دلیل کاهش قدرت ایمنی بدن از دیگر عوارض و پیامد های کمبود ویتامین A  می باشد. کمبود ویتامین D  نیز در شیر خواری منجر به بیماری ریکتز یا راشیتیسم می شود. 

بر اساس دستورالعمل های وزارت بهداشت، به منظور پیشگیری و کنترل این ریز مغذی ها و کاهش عوارش نامطلوب آن ها بر سلامت کودکان لازم است کلیه کودکان زیر 2 سال مکمل های آهن، مولتی ویتامین و A و D را مطابق با پروتکل های تدوین شده مصرف نمایند. 


مکمل های مورد نیاز کودکان شیر خوار
کودکان شیر خوار در کشور ما مکمل آهن، ویتامین A و D را بر اساس دستورالعمل های موجود باید به صورت روزانه مصرف کنند.

در مورد مکمل آهن، بر اساس دستورالعمل وزارت بهداشت، برای کلیه شیرخوارانی که با وزن طبیعی متولد می شوند ( اعم از شیر مادر خوار و یا شیر خشک خوار) دادن قطره آهن از پایان 6 ماهگی و یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان 24 ماهگی به میزان روزانه 12/5 میلی گرم آهن توصیه می شود. 

برای پیشگیری از کمبود ویتامین A وd در کشور ما بر اساس برنامه کشوری تجویز روزانه قطره مولتی ویتامین و یا قطره A+D  از روز پانزدهم پس از تولد تا حداقل 12 ماهگی به میزان روزانه 25 قطره که معادل 1500 واحد بین المللی ویتامین A  و 400 واحد بین المللی ویتامین D است، باید انجام شود. استفاده از نور مستقیم آفتاب ( نه از پشت شیشه) به مدت 10 ذقیقه در روز نیز برای تامین ویتامین D  به طوری که دست و پای کودک در معرض آفتاب قرار گیرد توصیه می شود.


نحوه مصرف مکمل در کودکان نارس
در مورد مکمل آهن، برای کلیه شیرخوارانی که با وزن کمتر از 2500 گرم متولد می شوند( اعم از شیر مادر خوار یا شیر خشک خوار) از زمانی که وزن آن ها دوبرابر وزن هنگام تولد می رسد تا پایان 24 ماهگی قطره آهن به میزان روزانه 12/5 میلی گرم آهن المنتال توصیه می شود. قطره مولتی ویتامین و یا A,D در کودکان نارس مانند کودکان طبیعی از 15 روزه گی باید داده شود.


آیا مصرف مکمل در کودکان شیر مادر خوار و شیر خشک خوار متفاوت است؟ 
تمام کودکان اعم از اینکه با شیر مادر و یا با شیر مصنوعی تغذیه شوند لازم است از مکمل های آهن، ویتامین A، D  ، و یا مولتی ویتامین استفاده کنند. بعضی از مادران فکر میکنند که کودکان شیر خشک خوار نیاز به مکمل ندارند. در حالی که باید بدانند شیر خشک های موجود در بازار غنی شده نیستند به عبارت دیگر، آهن، ویتامین A، D به آن ها اضافه نشده است و مقادیری که بر روی قوطی شیر خشک درج می شود، در حقیقت همان مقادیر طبیعی است که در ترکیب شیر خشک است که نیاز بدن شیرخوار را برآورده نمیکند و لازم است این ریز مغذی ها بصورت مکمل و بطور روزانه به آن ها مطابق با پروتکل های وزارت بهداشت داده شود.


چه زمانی جهت مصرف مکمل در طول روز برای کودک مناسب تر است؟ 
مکمل آهن را نباید همزمان با وعده شیر کودک به وی داد زیرا کلسیم موجود در شیر، از جذب آهن جلوگیری می کند. بعضی از مادران از تیره شده رنگ دندان شیرخوار از دادن قطره آهن به شیر خوار خودداری میکنند. اینکار لطمه غیر قابل جبرانی به رشد و تکامل مغزی شیر خوار و در نتیجه کاهش ضریب هوشی وی وارد میکند که قابل جبران نیست.


به مادران توصیه می شود که قطره آهن را در یک قاشق مربا خوری یخته و در عقب دهان کودک بریزند و سپس مقداری آب به او بدهند تا از تیره شدن رنگ دندان ها جلوگیری شود. علاوه بر آن به مادر یادآوری می شود که قطره آهن موجب تغییر رنگ مدفوع کودک می شود که موجب نگرانی نیست.
میوه ها و آب میوه ها بخصوص مرکبات موجب افزایش جذی آهن می شوند و میتوان قطره آهن را همراه با آن ها که متناسب با سن کودک باشد به او داد. در مورد مولتی ویتامین و یا قطره A,F پس از وعده شیر یا غذای کمکی کشگلی ایجاد نمیکند.


چرا مادران شیرده باید به مصرف مکمل ادامه دهند؟ 

دوران شیردهی مادران برای بهبود ذخایر بدنی خود باید مکمل آهن و مولتی ویتامین مینرال را تا 3 ماه بعد از زایمان ادامه دهند. ذخایر آهن مادر در دوران باردارب برای تامین اهن مورد نیاز جنین مصرف می شود و خونریزی هنگام زایمان نیز به از دست دهی آهن بدن کمک می کند. بنابراین برای تکمیل ذخایر آهن بدن لازم است مادران شیرده از مکمل آهن به میزان روزانه یک عدد قرص فروس سولفات مطابق با توصیه های وزارت بهداشت استفاده نمایند.

مکمل های ویتامین مینرال که در دوره بارداری مصرف آن توصیه می شود نیز در دوره شیر دهی تا 3 ماه پس از زایمان روزانه یک عدد مطابق با دستورالعمل های وزارت بهداشت باید مصرف شود. مصرف این مکمل ها علاوه بر تکمیل ذخایر بدن مادر، موجب بهبود ترکیب شیر مادر از لحاظ ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز شیر خوار کمک می کند.

مصرف مکمل ها و ویتامین  و املاح پس از 3 ماه شیردهی ضرورتی ندارد و در صورتی که مادر از برنامه غذایی مناسبی پیروی می کند و تمام گروه های غذایی اصلی شامل نان و غلات، سیزی ها، میوه ها، شیر و مواد لبنی، و گروه گوشت و جایگزین های آن به مقدار کافی در برنامه غذایی گنجانده می شود، نیازی به مصرف مکمل نیست. در دوران شیردهی نیاز به کلسیم بیشتر از دوران دیگر است و مادران شیر ده باید روزانه 3-4 واحد از گروه شیر و مواد لبنی(ماست و پنیر) مصرف کنند. یک واحد از گروه شیر و لبنیات شامل یک لیوان شیر و یا ماست و یا 50 گرم پنیر یا ¾ لیوان کشک و یا 5/1 لیوان بستنی است. همچنین ید مورد نیاز بدن را باید با مصرف نمک ید دار تصفیه شئه تامین نمود زیرا منابع غذایی از نظر ید فقرند و نمی توانند ید مورد نیاز بدن را تامین کنند.

مصرف مکمل های غذایی مانند روی و یا امگا 3 و سایر مکمل ها در دوران شیردهی ضرورتی ندارد و همانطور که ذکر شد با یک برنامه غذایی درست می توان نیاز بدن به انواع ویتامین ها و املاح را تامی نمود و فقط مکمل آهن و مولتی ویتامین مینرال را در 3 ماه اول پس از زایمان توصیه می شود. 


منبع: دفتر بهبود تغذیه سلامت جامعه وزارت بهداشت و درمان

محصولات مرتبط

پیشنهاد خواندنی

خار گل گیاهی برای حفاظت از کبد مشاهده
خار گل گیاهی برای حفاظت از کبد