ایزوفلاوون‌های سویا چیست؟

ایزوفلاوون‌های سویا، فیتواستروژن‌هایی (استروژن‌های گیاهی) هستند که در دانه‌های سویا یافت می‌شوند. فیتو استروژن‌ها، ترکیبات غیراستروئیدی مشتق از گیاه هستند که دارای فعالیت بیولوژیکی شبه استروژنی هستند. ایزوفلاوون‌های سویا هم اثرات ضعیف استروژنی و هم اثرات ضعیف ضداستروژنی دارد. آنها به گیرنده‌های آلفای استروژنی (ER-alpha) و بتا (ER-Beta) متصل می‌شوند و به نظر می‌رسد که به ER-Beta نسبت به ER-alpha بهتر متصل می‌شوند.

ایزوفلاوون‌های سویا متشکل از سه ایزوفلاوون اصلی و اشکال گلیکوزیدی آنها هستند. 

سه ایزوفلاوون اصلی، آگلیکون‌های جنیستئین، دایدزئین و گلی‌سیتئین می‌باشد.

اشکال گلیکوزیله‌ی جنیستئین، جنیستین، ″6 ـ O ـ مالونیل جنیستین و ″6 ـ O ـ استیل جنیستین هستند؛ و اشکال گلیکوزیله‌ی دایدزئین، دایدزین، ″6 ـ O ـ مالونیل دایدزین و ″6 ـ O ـ استیل دایدزین و اشکال مربوط به گلی‌سیتئین، گلی‌سیتین، ″6 ـ O ـ مالونیل گلی‌سیتین و ″6 ـ O ـ استیل گلی‌سیتین هستند. گلیکوزیدهای مالونیل جنیستئین، اشکال اصلی ایزوفلاوون‌های سویا هستند که در دانه‌های سویا یافت می‌شوند. غذاهای تخمیری سویا مانند tempeh و miso از نظر آگلیکون‌های ایزوفلاوون سویا غنی هستند.

فراوان‌ترین ایزوفلاوون‌های سویا در دانه‌های سویا، گلیکوزیدهای جنیستئین (حدود 50%) و بعد از آن گلیکوزیدهای دایدزئین (حدود 40%) هستند. کمترین مقدار ایزوفلاوون‌های سویا در دانه‌های سویا مربوط به گلیکوزیدهای گلی‌سیتئین است (حدود 10ـ5%).

پروتئین سویای مشتق از دانه‌های سویا حاوی حدود 2 میلی‌گرم جنیستین و دایدزین در هر گرم از پروتئین است. در جوانه سویا، ترتیب مواد متفاوت است. گلیکوزیدهای گلی‌سیتئین حدود 40%، گلیکوزیدهای دایدزئین حدود 50% و گلیکوزیدهای جنیستئین حدود 10% جوانه سویا را تشکیل می‌دهند.

ایزوفلاوون‌های سویا، هنگامی‌که به‌صورت مکمل‌های غذایی به فروش می‌رسند، عمدتاً به‌صورت ایزوفلاوون گلیکوزیدهای جنیستین، دایدزین و گلی‌سیتین وجود دارند.

**********

منبع: سامانه مکمل شناسی