ویتامین B6 را چگونه باید مصرف کرد؟

 ویتامین B6 در درمان کمبود ویتامین B6 و پروفیلاکسی نوروپاتی محیطی القا شده با ایزونیازید به کار می¬رود. همچنین در درمان تشنج نوزادان ثانویه به کمبود گلوتامات دکربوکسیلاز، آنمی سیدروبلاستیک ثانویه به کمبود دلتا- آمینو لوولینات سنتاز، هایپراگزالوری اولیه نوع 1 ثانویه به کمبود پراکسیمال آلانین- گلی اگزالات ترانس آمیناز، هوموسیستئین اوری ثانویه به کمبود سیستاتیونین بتا – سنتاز، سیستاتیونینوری ثانویه به کمبود گاما- سیستاتیوناز، اسیدوری گزانتورنیک ثانویه به کمبود کینورنیناز و نیز آتروفی جیرات مشیمیه و شبکیه ثانویه به کمبود ارنیتینین – دلتا –آمینوترانسفراز مفید می‌باشد.

همچنین ویتامین B6 برای زنانی که از اختلال پیش از قاعدگی (PMDD) یا همان سندرم پیش از قاعدگی PMS)) رنج می¬برند نیز مفید است و می¬تواند در بعضی مبتلایان به دیابت بارداری و در محافظت در برابر عدم تعادل‌های متابولیک مرتبط با مصرف برخی ضد بارداری¬های خوراکی نیز سودمند باشد. نتایج مختلف و به طور عمده منفی در رابطه با اثرات درمانی ویتامین B6 بر سندرم تونل کارپال وجود دارد. شواهد بسیار ابتدایی وجود دارد که نشان می¬دهند این ویتامین در جلوگیری از آترواسکلروز موثر است و همچنین برخی اثرات ضد ملانوم نیز دارد و همچنین می¬تواند در برخی اختلالات نورولوژیک به کار رود. این ویتامین تا حدی خواص تحریک کننده¬ی ایمنی دارد. در بعضی شرایط به عنوان یک ضد تهوع به کار می¬رود. شواهد کمی در حمایت از نقش موثر درمانی ویتامین B6 در افسردگی (به جز نوعی که با سندرم پیش از قاعدگی مرتبط است) اوتیسم، اسکیزوفرنی، درماتیت آتوپیک، الکلسیم، نوروپاتی محیطی دیابتی، سندرم داون، پوسیدگی دندان و آسم وابسته به استروئیدها به دست آمده است.

موارد منع مصرف

 ویتامین B6 در تمام افرادی که به ترکیبات حاوی این ویتامین حساسیت دارند، منع مصرف دارد. 

 مکمل‌های ویتامین با مواد معدنی پیش و پس از بارداری به طور معمول حاوی 20-2 میلی‌گرم روزانه ویتامین B6 (به شکل پیریدوکسین) می‌باشد. زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف دوزهای بالاتر از این مقدار جز در صورت تجویز پزشک اجتناب کنند. 

افرادی که تحت درمان با لوودوپا بدون دریافت هم زمان کاربی¬دوپا می‌باشد باید از دریافت دوزهای روزانه 5 میلی¬گرم ویتامین B6 یا بالاتر پرهیز کنند.

استفاده از ویتامین B6 برای درمان کمبود ویتامین B6، پروفیلاکسی نوروپاتی محیطی القا شده با ایزونیازید، درمان اختلالات وابسته به کمبود ویتامین B6 (اندیکاسیون را ببینید) یا درمان در هر اختلالی نیاز به نظارت پزشکی دارد.

دوزهای ویتامینB6 که معمولا به شکل پیریدوکسین می‌باشد تا بالاتر از 200 میلی¬گرم روزانه به خوبی تحمل می‌شوند. در یک پژوهش، نوروپاتی حسی شدیدی در 7 بزرگسال که 100-50 میلی¬گرم روزانه پیریدوکسین دریافت می¬کردند و سپس بین 40-2 ماه این مقدار به 6-2 گرم روزانه افزایش یافت مشاهده شد. هیچ کدام از این افراد علایم نوروپاتی حسی را تا زمانی که پیریدوکسین کمتر از 2 گرم روزانه دریافت می¬کردند نشان ندادند.

گزارشی در مورد یک زن وجود دارد که روزانه 200 میلی‌گرم پیریدوکسین برای 2 سال مصرف کرده و هیچ علامتی از نوروپاتی حسی نشان نمی¬داد تا زمانی که دوز پیریدوکسین دریافتی را تا 500 میلی¬گرم روزانه افزایش داد و آنگاه دچار نوروپاتی حسی شد. موارد نادری از ایجاد نوروپاتی حسی در دوزهای دریافتی 200-100 میلی¬گرم روزانه¬ی پیریدوکسین وجود دارد.

بورد غذا و تغذیه¬¬ی انستیتو پزشکی آکادمی علوم ملی آمریکا بیان می¬کند که گزارش¬ها و مطالعاتی که در دوزهای کمتر از 200 میلی‌گرم روزانه، نوروپاتی حسی را مشاهده کرده¬اند ضعیف و متناقض می‌باشد. این گفته از شواهدی حاصل شده است که نشان می‌دهد نوروپاتی محیطی در بزرگسالانی که در دوزهای کمتر از 500 میلی‌گرم روزانه پیریدوکسین دریافت کرده¬اند، غیر محتمل می‌باشد. 

با مصرف دوزهای بالای پیریدوکسین عوارض جانبی دیگری نظیر تهوع، استفراغ، درد شکمی، بی¬اشتهایی، درد پستان ایجاد می‌شود. در موارد نادری نیز حساسیت به نور گزارش شده است.

داروها

 Amiodarone: مصرف هم زمان ویتامین B6 و آمیودارون می¬تواند واکنش حساسیت به نور القا شده با آمیودارون را افزایش دهد. از مصرف دوزهای بیش از 10-5 میلی¬گرم روزانه این ویتامین همراه با آمیودارون باید اجتناب شود.

Carbamazepine: مصرف مداوم کاربامازپین ممکن است منجر به کاهش چشمگیر سطح پلاسمایی پیریدوکسال 5- فسفات شود. 

Cycloserine: سیکوسرین ممکن است با پیریدوکسال 5- فسفات واکنش داده و اکسیم (oxime) ایجاد کند که از نظر متابولیکی غیر فعال است و منجر به کمبود ویتامین B6 خواهد شد.

Ethionamide: مصرف اتیونامید ممکن است نیاز به ویتامین B6 را افزایش ¬دهد.

Fosphenytoin: دوزهای بالای ویتامین B6 می¬تواند سطح پلاسمایی فنی توئین را کاهش دهد. فسفنی توئین پیش داروی فنی توئین است.

Hydralazine: مصرف هیدرالازین ممکن است نیاز به ویتامین B6 را افزایش ¬دهد.

Isoniazid: (ایزونیکوتینیک اسید) این دارو با پیریدوکسال 5- فسفات واکنش می‌دهد و متابولیت غیر فعال هیدرازون را تولید میکند که ممکن است منجر به کمبود عملکردی ویتامین B6 شود.

Levodopa: مصرف هم زمان لوودوپا و ویتامین B6 با دوزهای 5 میلی‌گرم در روز یا بیشتر می¬تواند اثرات درمانی لوودوپا را برعکس کند. این ویتامین در صورتی که همراه با لوودوپا دکربوکسیلاز، مهار کننده¬ی کربی دوپا داده شود بر خواص درمانی لوودوپا اثری ندارد. لوودوپا معمولا در قالب ترکیباتی که همراه کربی¬دوپا هستند تجویز می‌شود.

Oral contraceptives: مصرف ضد بارداری‌های خوراکی نیاز به ویتامین B6 را افزایش می‌دهد. این مسئله در مورد قرص‌های قدیمی¬تر که دوزهای بالاتر استروژن و پروژسترون دارند بیشتر مطرح است و در مورد محصولات جدیدتر با دوز پایین تر استروژن و پروژسترون کمتر در نظر گرفته می‌شود.

Penicillamine: پنیسیلامین ممکن است با پیریدوکسال 5- فسفات واکنش داده و متابولیت غیرفعال تیازولیدین ایجاد¬ کند که منجر به کمبود ویتامین B6 می‌گردد.

Phenelzine: فنلزین ممکن است با پیریدوکسال 5- فسفات واکنش داده و متابولیت غیر فعال هیدرازون ایجاد کند.

Phenobarbital: دوزهای بالای ویتامین B6 می¬تواند سطح پلاسمایی فنوباربیتال را کاهش دهد.

Phenytoin: دوزهای بالای ویتامین B6 می¬تواند سطح پلاسمایی فنی توئین را کاهش دهد.

Theophylline: تئوفیلین با پیریدوکسال 5- فسفات واکنش می‌دهد که منجر به کاهش سطح پلاسمایی این کوآنزیم خواهد شد. این امر می¬تواند خطر حمله¬¬ی تشنج القا شده با تئوفیلین را افزایش دهد. 

Valproic acid: مصرف مداوم والپروئیک اسید ممکن است منجر به کاهش چشم گیر در سطح پیریدوکسال 5- فسفات ¬شود.

غذاها

نوشیدنی¬های الکلی: الکل کاتابولیسم پیریدوکسال 5- فسفات را افزایش می‌دهد. مصرف مداوم و بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی می¬تواند منجر به کمبود ویتامین B6 شود.

اوردوز

 گزارشی وجود ندارد.

ویتامین B6 در مکمل‌های غذایی به طور عمده به شکل پیریدوکسین هیدروکلراید موجود است. پیریدوکسال 5- فسفات نیز به عنوان مکمل غذایی به کار می¬رود. پیریدوکسین هیدروکلراید درمحصولات مولتی ویتامین و مولتی ویتامین مینرال نیز موجود است. همچنین در محصولاتی که علاوه بر ویتامین و مواد معدنی محتوی سایر مواد مکمل نیز می‌باشد، وجود دارد. محصولاتی که تنها حاوی پیریدوکسین هستند نیز موجود می‌باشد. بعضی از مکمل‌ها نیز حاوی پیریدوکسین هیدوکلراید و پیریدوکسال 5- فسفات می‌باشد. دوز معمول پیریدوکسین در مکمل‌های غذایی بین 2 تا 20 میلی‌گرم در روز است. کسانی که برای کنترل سندرم پیش از قاعدگی از پیریدوکسین استفاده می¬کنند، به صورت معمول دوز بین 100-50 میلی‌گرم روزانه دریافت می‌کنند. افرادی که از پیریدوکسین برای کنترل سندرم تونل کارپال استفاده می¬کنند معمولا دوزی بین 200-100 میلی‌گرم روزانه استفاده می¬کنند. 

*********

منبع: سامانه مکمل شناسی