ید چیست و چرا اهمیت دارد؟

ید یک ماده مغذی مورد نیاز برای زندگی انسان است که باید به طور روزانه مصرف شود. حیاتی ترین نقش ید در بدن شرکت در ساختمان هورمون های تیروئید می باشد. هورمون های تیروئید در رشد و تکامل جسمی و عصبی، عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی، حفظ دمای بدن، تولید انرژی و سوخت و ساز نقش دارند.

اختلالات ناشی از کمبود ید که شایعترین عارضه آن گواتر (بزرگی غده تیروئید) است. به عنوان یک مسئله مهم بهداشتی در دنیا تلقی می شود. تخمین زده شده است که 6/1 میلیارد نفر از ساکنان جهان در معرض خطر کمبود ید هستند که از این تعداد 655 میلیون نفر مبتلا به گواتر، 26 میلیون نفر در معرض آسیب های مغزی و 5/7 میلیون نفر کرتن (مبتلا به عقب ماندگی ذهنی) می باشند.

در منطقه خاورمیانه 170 میلیون نفر در معرض اختلالات ناشی از کمبود ید هستند و فقط 2 کشور ایران و تونس توانسته اند اختلالات ناشی از کمبود ید را تحت کنترل درآورند.

بدن ما به چه میزان ید نیاز دارد ؟

بدن انسان در تمام عمر، به میزانی کمتر از یک قاشق چایخوری ید نیاز دارد دریافت روزانه حداقل 150 میلیگرم ید (به اندازه سر یک سوزن ) نیاز بدن را به ید تامین می کند.

برای پیشگیری از کمبود ید بایستی مقادیر اندکی از این ماده معدنی به رژیم غذایی افزوده شود. بهترین راه پیشگیری از کمبود ید استفاده از نمک ید دار است. یددار کردن نمک، با صرفه ترین، مطمئن ترین و سهل الوصول ترین راه پیشگیری ازاختلالات ناشی از کمبود ید می باشد.

برای مصرف نمک در آشپزخانه و سرسفره از نمک های تصفیه شده ید دار که ناخالصی های نمک معمولی را ندارند استفاده نمائید.

مصرف نمک ید دار برای همگان الزامی است و در شرایطی که به علت بیماری رژیم کم نمک تجویز می شود بایستی نمک ید دار نیز کمتر مصرف شود.

بهترین منابع ید غذاهای دریایی هستند اما به علت کمی مصرف در رژیم غذایی، ید مورد نیاز بدن را تامین نمی کنند. از آنجائیکه خاک بسیاری از مناطق جهان حاوی مقادیر کافی ید نمی باشد لذا محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی این مناطق دچار کمبود ید هستند. بدین ترتیب رژیم غذایی انسانها که به این منابع وابسته اند نیز به مقدار کافی ید نخواهد داشت.

ماهی های آب شور بیش از ماهی های آب شیرین ید دارند ، مقدار ید لبنیات و تخم مرغ بستگی به فصل و میزان ید خاکی که حیوان روی آن پرورش یافته، دارد. دانه های غلات، حبوبات و میوه ها نیز از نظر ید فقیر هستند.

**********

سامانه مکمل شناسی به نقل از دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت