ارتقا آموزش در حوزه بیهوشی
وضعیت متخصصین بیهوشی در بخش ICU به چه صورتی است؟
رشته بیهوشی یک رشته مادر به حساب می‌آید که به چند زیرشاخه و تخصص تقسیم‌پذیر است. یکی از این تخصص‌ها بخش مراقبت‌های ویژه است. در نتیجه عمده همکاران که جذب این شاخه می‌شوند، از رشته بیهوشی هستند. خوشبختانه از زمانی که رشته مراقبت‌های ویژه در ایران راه‌اندازی شد، دانش این حوزه به خوبی رشد کرده است و میزان تجهیزات این بخش نیز رو به افزایش بوده است.
بنابراین ما برای پیشرفت این بخش همچنان به کمک متخصصین بیهوشی نیاز داریم. دوره تخصص بیهوشی چهار سال که شش ماه آن به آموزش‌های مربوط به مراقبت‌های ویژه اختصاص دارد. هرچند انجمن‌های علمی به همراه وزارتخانه در پی برگزاری دوره‌های بیشتری هستند.
وضعیت فعالیت متخصصان بیهوشی در بیمارستان به چه صورتی است؟ آیا به همان صورتی که در اتاق‌های عمل فعالیت دارند، در بخش مراقبت‌های ویژه نیز هستند یا به صورت جداگانه در هر بخش فعالیت می‌کنند؟
در هر سال به صورت کلی نزدیک 240 تا 250 رزیدنت می‌گیریم که یک دهم آنها به دوره‌های فلوشیپ مراقبت‌های ویژه رو می‌آورند. گرچه این رقم به نظر پایین می‌آید، اما باید در نظر داشته باشیم که بخش عمده این فلوشیپ، یعنی بخش مراقبت‌های ویژه را متخصصین بیهوشی تشکیل می‌دهند. مابقی را همکاران ما در اتاق‌های عمل هستند که خود به دسته‌های متفاوتی مانند جراحی‌های قلب و ریه، مغز و اعصاب، داخلی و شبیه به این تقسیم‌بندی می‌شوند.
همچنین کلینیک‌های قبل از جراحی نیز این همکاران برای آماده‌سازی بیماران لازم دارند. پیش از ساخت و تاسیس هر بیمارستانی نیز، یکی از متخصصین پایه‌ای که برای بیمارستان در نظر گرفته می‌شود، بیهوشی است. چرا که در هر بخش از بیمارستان، یعنی از بخش اورژانس گرفته تا جراحی‌ها و حتی خروج بیمار یعنی کنترل درد و توانبخشی نقش ایفا می‌کنند و بر روی کارکرد بیمارستان تاثیرگذار هستند.
متخصصان بیهوشی زیادی هستند که مدیریت بخش ICU را به عهده دارند. این افراد تا چه اندازه با مبانی و مباحث مربوط به مدیریت بیمارستانی و بخشی آشنایی دارند؟
ما این مباحث را با وزارتخانه هم داشتیم. بحث مدیریت و اداره بخش به گونه‌ای است که خیلی خوب است همراه فرد باشد. این را در نظر بگیریم که الزاماً عالم‌ترین و دانشمندترین فرد متخصص در یک حوزه، توانایی و قابلیت مدیریت و اداره آن حوزه را ندارد و لزوماً مدیرترین فرد آن مجموعه، عالم‌ترین آنها نیست.
در نتیجه در بخش مدیریت بیمارستانی و مدیریت بخش‌های بیمارستان ما باید این مسئله را در نظر بگیریم که فردی را انتخاب کنیم که در بخش مدیریت توانمند باشد و فارغ از بحث دانش بتواند محدوده زیر نظر خود را به خوبی در مقابله با مشکلات مدیریت کند. در نتیجه در این زمینه به دنبال این نیستیم که لزوماً برای انتخاب هر سمت مدیریتی، شخصیت‌های علمی را در نظر بگیریم. چه بسا بسیاری از آنها نیز اینگونه سمت‌ها را قبول نمی‌کنند و آنها را به افرادی که اجرایی‌تر هستند، می‌سپارند.
متخصصین بیهوشی از مسئولیت‌های مقیمی بیمارستان تا مدیریت ICU و نظارت بر روی بیماران مسئولیت‌های متفاوتی را عهده‌دار می‌شوند که بخش‌هایی از آن صرفاً در ICU است. حیطه وظایف آنها بسته به گستردگی بیمارستان و کارهای انجام نشده دارد.
**************
منبع: سامانه مکمل شناسی به نقل از نشریه درمان یاب
