مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها

ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها (TOS) که با نام گالاکتو- الیگوساکاریدها (GOS) هم خوانده می‌شوند، مخلوطی از الیگوساکاریدها شامل D- گلوکز و D- گالاکتوز هستند.

ترانس گالاکتو- دیگو- ساکاریدها از D- لاکتوز تحت تاثیر عمل آنزیم بتا – گالاکتوزیدازی که از قارچ آسپرژیلوس اوریزا (Aspergillus oryzae) به دست می¬آید، تولید می‌شوند.

TOS به طور معمول در روده¬¬ی باریک هضم نمی‌شوند و توسط تعداد محدودی از باکتری‌های کولون تخمیر می‌گردند.

این مسئله شرایط اکوسیستم کولونی را به نفع برخی باکتری‌ها نظیر بیفیدو باکترکه اثرات مفیدی نظیر حفاظت در برابر سرطان‌های خاص و کاهش سطح کلسترول دارد، تغییر می‌دهد.

TOS و سایر الیگوساکاریدهای غیر قابل هضم گاهی عوامل بیفیدوژنیک خوانده می‌شوند.

به موادی نظیر TOS که رشد باکتری‌های سودمند را در کولون افزایش می¬دهند، پره بیوتیک (Prebiotic) می¬گویند. پره بیوتیک‌ها معمولا الیگوساکاریدهای غیر قابل هضم هستند.

عملکرد مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
 ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها ممکن است اثرات ضد تومور، ضد میکروب و کاهش دهنده چربی و کاهش دهنده قند داشته باشند. همچنین می‌توانند به بهبود جذب و تعادل مواد معدنی کمک کنند.

مکانیسم عمل مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
اثر ضدتومور TOS می¬تواند ناشی از اثر ضد تومور بوتیرات باشد، این ماده از TOS و در کولون تولید می‌شود. بوتیرات، آنیون اسید چرب کوتاه زنجیره طبیعی بوتیریک اسید است که از تخمیر باکتریایی TOS در کولون حاصل می‌گردد.

مطالعات نشان می¬دهند که بوتیرات سبب توقف رشد و تمایز سلولی شده و می¬تواند آپوپتوز را تنظیم افزایشی (upregulate)
نماید که این سه فعالیت در ایجاد خاصیت ضدتومور حائز اهمیت می‌باشد.

جالب است که بوتیرات تکثیر سلول‌های عضله صاف جدار عروق را نیز مهار می¬کند (حداقل در موش‌های صحرایی) که این اثر در ارتباط با نقش آنتی آتروژنیک (ضد پلاک) این ماده می‌باشد.

TOS ممکن است تکثیر باکتری‌های سودمند نظیر بیفیدوباکتر را در کولون افزایش دهد. این باکتری¬ها قادرند رشد باکتری‌های بیماری زا نظیرClostritium perfringens و گونه‌های مسبب اسهال اشرشیاکلی را مهار کنند.

شواهدی از مطالعه بر روی موش‌های صحرایی به دست آمده که نشان می¬دهند، بوتیرات ممکن است سنتز کلسترول را در کبد و روده را مهار کند.

پروپیونات، اسید چرب کوتاه زنجیره دیگری است که از تخمیر باکتریایی TOS در کولون به دست می¬آید و می‌تواند سطح اسید چرب آزاد پلاسما را کاهش دهد.

این اثر برای ایجاد حساسیت به گلوکز خون و انسولین در دراز مدت مفید است، در حالی که سطوح بالای اسید چرب آزاد پلاسما استفاده¬ی بافت‌ها از گلوکز را کاهش می‌دهند و در نتیجه مقاومت به انسولین را القا می‌کنند.

پروپیونات همچنین به کاهش سطح کلسترول در برخی افراد کمک می¬کند که این اثر احتمالا از طریق مهار HMG-CoA رودکتاز می‌باشد.

TOS، مشابه فیبرهای غذایی می¬تواند در روده ¬باریک به مواد معدنی نظیر کلسیم و منیزیم متصل شده و نیز از آنها جدا شود.

اسیدهای چرب کوتاه زنجیره (نظیر استات، پروپیونات و بوتیرات) که از تخمیر باکتریایی TOS حاصل می‌شوند، ممکن است جذب کولونی یون‌های کلسیم و منیزیم را تسهیل کنند که این خاصیت اثرات مفیدی بر استخوان و سیستم قلبی – عروقی دارد.

فارماکوکینتیک مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
در شرایط طبیعی، متعاقب دریافت TOS، عمل هضمی روی این الیگوساکاریدها در روده باریک انجام نمی‌شود. مقدار کمی از آنها ممکن است تحت اثر هیدرولیز اسیدی در معده قرار گیرند.

TOS در کولون توسط بیفیدو باکتر و برخی باکتری‌های دیگر تخمیر می‌شوند تا اسیدهای چرب کوتاه زنجیره از جمله استات، پروپیونات و بوتیرات را تولید کنند.

در این فرایند لاکتات نیز تولید می‌شود. استات، پروپیونات و بوتیرات که در سلول‌های کولون متابولیزه نشده¬اند، از کولون جذب شده و از طریق جریان خون وریدی به کبد منتقل می‌شوند.

این اسیدهای چرب کوتاه زنجیره به طور گسترده‌ای در سلول‌های کبدی متابولیزه می‌شوند.

استات، پروپیونات و که در سلول‌های کبدی متابولیزه نشده اند، توسط جریان خون به بافت‌های مختلف منتقل می‌گردند و تحت متابولیسم بعدی قرار می‌گیرند.

بوتیرات یک سوخت تنفسی مهم برای سلول‌های کولون به شمار می‌رود و در آنها به دی اکسید کربن (CO2) و آب (H2O) متابولیزه می‌شود.

از کاتابولیسم بوتیرات، انرژی (ATP) تولید می‌گردد. در افرادی که ایلئوستومی شده¬اند ممکن است جمعیت¬های میکروبی در ایلئوم تجمع یابد. در این افراد TOS می¬تواند توسط برخی باکتری‌ها به اسیدهای چرب کوتاه زنجیره و اسید لاکتیک تخمیر شود.

اندیکاسیون و کاربرد مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها از جهت اثرات محافظتی در مقابل سرطان کولورکتال و بیماری¬های عفونی روده¬ و همچنین تنظیم چربی‌ها و پیشگیری از تحلیل استخوانی در حال بررسی هستند.

مطالعات حیوانی در این موارد اثرات TOS را اثبات می‌کنند، اما پژوهش‌های بالینی کمی در این زمینه انجام شده است.

موارد منع مصرف مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
 ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها در افرادی که نسبت به هرگونه ترکیبات حاوی TOS حساسیت دارند، منع مصرف دارد.

موارد احتیاط مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
به دلیل عدم مطالعات طولانی مدت بر روی ایمنی این مواد، زنان باردار و مادران شیرده می‌بایست در مصرف مکمل‌های TOS احتیاط نمایند.
افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند نیز می‌بایست در مصرف مکمل‌های TOS احتیاط کنند.

عوارض جانبی مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
 دوزهای 10 گرم روزانه به خوبی قابل تحمل است. دوزهای بالاتر ممکن است علایم گوارشی نظیر نفخ و اسهال ایجاد کند.

تداخلات مکمل های غذایی ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها
مکمل‌های غذایی
 در صورتی که TOS هم زمان با مکمل‌های کلسیم و منیزیم مصرف شود، ممکن است جذب کولونی آنها را افزایش ¬دهد.
پروبیوتیک ها: در ترکیب با پروبیوتیک‌ها، اثرات مفید TOS افزایش می‌یابد.

غذاها
TOS ممکن است جذب کلسیم و منیزیم غذا را افزایش دهد.
دوز و نحوه مصرف
ترانس گالاکتو- الیگوساکاریدها در ژاپن و اروپا به عنوان مکمل‌های غذایی و غذاهای فراویژه در دسترس هستند. همچنین انتظار می¬رود وارد بازار فروش آمریکا نیز بشوند. دوز رایج آن 10 گرم روزانه است که در چندین دوز دریافت می‌شود.

........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر

توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.
علاوه بر این، توجه داشته باشید با توجه به شیوع تبلیغات ماهواره ای و اینترنتی، بهترین و معتبرتین مکان برای تهیه مکمل های غذایی، صرفا داروخانه ها هستند و عرضه مکمل های غذایی در خارج از داروخانه، بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در خارج از داروخانه ممنوع است.