نقش مکمل های غذایی منیزیوم در تامین سلامت
منیزیوم یک مادهی معدنی ضروری در تغذیه انسانها میباشد که عملکردهای بیولوژیکی بسیار وسیعی دارد.
منیزیوم در بیش از 300 واکنش متابولیک شرکت میکند.
وجود این ماده برای انجام فرآیندهای بیولوژیکی اصلی مانند تولید انرژی سلولی، تولید نوکلئیک اسیدها و پروتئینها ضروری است.
این ماده همچنین در پایداری الکتریکی سلولها، حفظ تمامیت غشا، انقباض عضلات، هدایت عصبی و تنظیم تون عروقی و برخی موارد دیگر اهمیت دارد.
منیزیوم یک فلز قلیایی خاکی است که عدد اتمی آن 12 و وزن اتمی آن 31/24 دالتون است. نماد شیمیایی آن Mg و تحت شرایط فیزیولوژیک منیزیوم به شکل دو ظرفیتی (2+ یا II) میباشد.
محتوای کلی منیزیوم بدن بالغین حدود 25 گرم بوده که حدود %60-%50 آن در استخوان وجود دارد. منیزیوم دومین کاتیون فراوان داخل سلولی است و حدود 1% از منیزیوم بدن در خارج از سلول قرار دارد.
منیزیوم از لحاظ بیولوژیکی بطور نزدیکی با کلسیم ارتباط دارد، در برخی از واکنشها مانند تولید نوکلئیک اسیدها و پروتئینها، کلسیم و منیزیوم بعنوان آنتاگونیست هم عمل میکنند بدین معنا که منیزیوم برای انجام این فرآیندها ضروری بوده در حالیکه کلسیم آنها را مهار میکند.
این دو عنصر در تولید آدنوزین تریفسفات یا ATP باهم همکاری میکنند. منیزیوم "بلوک کننده فیزیولوژیک کانالهای کلسیم در طبیعت" نامیده میشود زیرا جریان داخل سلولی یونهای کلسیم را تنظیم میکند.
علایم و نشانههای کمبود منیزیوم عبارتند از: کاهش اشتها، تهوع و استفراغ، اسهال، اسپاسم جنرالیزه عضلانی، پارستزی، گیجی، ترمور (رعشه)، تشنجهای فوکال و جنرالیزه، از دست دادن هماهنگی بین ارگانهای مختلف بدن، آریتمی قلبی، اختلالات آزمایشگاهی مانند هایپوکالمی و هایپوکلسمی، کرامپهای عضلانی، افزایش فشار خون و اسپاسم عروق کرونر و عروق مغزی.
کمبود منیزیوم در دیابت شیرین، سندرمهای سوء جذب، الکلسیم، هایپرتیروئیدی و برخی بیماریهای دیگر وجود دارد. مصرف برخی داروهای خاص نیز میتواند باعث ایجاد کمبود منیزیوم شود.
این داروها عبارتند از دیورتیکهای تیازیدی thiazide diuretics (در صورت استفاده طولانی مدت)، دیورتیکهای لوپ loop diuretics، cisplatin، amphotericin، pentamidine (در موارد استفاده داخل وریدی)، aminoglycosides و cyclosporine.
کمبود منیزیوم خود یکی از دلایل مهم ایجاد هایپوکالمی میباشد.
علاوه بر استفاده از منیزیوم در درمان کمبود منیزیوم، از آن برای درمان آریتمیهای خاص قلبی بویژه torsade de pointes و اکلامپسی و همچنین به عنوان داروی مسهل و آنتیاسید نیز استفاده میشود.
منیزیوم در پیشگیری از بروز استئوپرز و کنترل سردردهای میگرنی نیز اهمیت دارد. شواهدی مقدماتی وجود دارند که نشان میدهند منیزیوم میتواند تا حدودی در کنترل سندرم پیش از قاعدگی، دیابت ملیتوس تیپ II و فشار خون بالا کمک کننده باشد.
نقش منیزیوم، درصورتیکه نقشی داشته باشد، در کنترل انفارکتوس حاد میوکارد همچنان مورد بحث است.
غذاهای غنی از منیزیوم عبارتند از: حبوبات سبوسدار، آجیل، سبزیجات سبز. سبزیجات علفی سبز بعلت محتوای کلروفیلی که دارند منابع خوبی برای منیزیوم هستند. کلروفیل شلاتور منیزیومی پورفیرین میباشد.
گوشت، نشاسته و شیر مقادیر کمتری منیزیوم دارند. محتوی منیزیوم مواد غذایی تصفیه شده و فرآوری شده عموماً بسیار کم است.
متوسط دریافت روزانهی منیزیوم در ایالات متحده در افراد مذکر بالای نه سال حدود 323 میلیگرم تخمین زده شده است؛ که این مقدار برای افراد مؤنث بالای نه سال 228 میلیگرم میباشد.
برخی بررسیها میزان دریافت روزانه را کمتر از این مقدار گزارش میکنند و برخی عقیده دارند که میزان دریافت روزانهی منیزیوم از رژیم غذایی در بسیاری از افراد کمتر از میزان لازم و مناسب آن میباشد.
عملکرد مکمل های غذایی منیزیوم
منیزیوم میتواند از پوکی استخوان (استئوپورز) جلوگیری کند فعالیت آنتی آریتمی داشته و در کنترل پرهاکلامپسی موثر است.
این عنصر دارای اثرات ضد فشار خون، تنظیم کنندگی میزان گلوکز خون، گشادکنندگی راههای هوایی (برونکودیلاتوری) و احتمالا فعالیت ضد میگرنی نیز میباشد.
این عنصر فلزی، طی یک انفارکتوس حاد میوکارد میتواند اثرات حفاظتی بر میوکارد داشته باشد.
مکانیسم اثر مکمل های غذایی منیزیوم
در زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان در مقایسه با گروه شاهد هم سن بدون پوکی استخوان، کاهش قابل ملاحظه در محتوای مواد معدنی استخوان و منیزیوم سرم گزارش شده است.
در برخی از مطالعاتی که روی زنان یائسه انجام گرفته است، محتوا و دانسیته مواد معدنی استخوان با میزان منیزیوم رژیم غذایی ارتباط مستقیم داشته است.
تعدادی از مطالعات نشان دادهاند که در زنان یائسهای که مکمل منیزیوم مصرف میکردند میزان دانسیتهی مواد معدنی استخوان افزایش یافته است.
منیزیوم متابولیسم مواد معدنی و ماتریکس را در استخوان تحت تأثیر قرار میدهد. تخلیهی منیزیوم میتواند باعث توقف رشد استخوان، کاهش فعالیت استئوبلاستها و استئوکلاستها، استئوپنی و افزایش شکنندگی استخوان شود.
کمبود محتوای منیزیوم منجر به تشکیل کریستالهای معدنی بیشتر و بزرگتر در استخوان میشود که این کریستالها نسبت به کریستالهای بیشکل (آمورف) شکنندهتر هستند.
تخلیهی منیزیوم بدن با تعدادی از آریتمیهای قلبی شامل فیبریلاسیون دهلیزی، ضربانهای نابجای دهلیزی و بطنی، تاکی کاردی بطنی و فیبریلاسیون بطنی همراه است. در افرادیکه کمبود منیزیوم دارند، منیزیوم در درمان این آریتمیها مؤثر است.
این عنصر میتواند در درمان آریتمیهای قلبی در افرادیکه کمبود منیزیوم هم ندارند مؤثر باشد. این مسئله بخصوص در مورد درمان آریتمی torsade de pointes با منیزیوم صحت دارد.
مکانیسم اثر ضد آریتمی منیزیوم بطور کامل شناخته نشده است. فعالیت ضد آریتمی این عنصر ممکن است با نقش آن در حفظ پتاسیم داخل سلولی ارتباط داشته باشد. این اثر منیزیوم همچنین میتواند با نقش آن بعنوان یک بلوک کنندهی طبیعی کانالهای کلسیم مرتبط باشد.
سولفات منیزیوم بطور گسترده برای جلوگیری از تشنجهای اکلامپتیک در زنان بارداری که فشار خون بالا دارند استفاده میشود. تصور میشود که وازواسپاسم در پرهاکلامپسی در نتیجهی اختلال عملکرد اندوتلیال عروق ایجاد میشود.
مطالعات آزمایشگاهی، همچنین مطالعه روی انسانها نشان دادهاند که منیزیوم تولید پروستاسایکلین وازودیلاتور (گشاد کنندهی عروق) را افزایش میدهد.
این عنصر همچنین میتواند از آسیب اندوتلیوم توسط گونههای فعال اکسیژن جلوگیری کند. عملکرد سولفات منیزیوم در درمان اکلامپسی میتواند به دلیل آزاد شدن پروستاگلاندین اندوتلیال توسط منیزیوم، جلوگیری از آسیب اندوتلیوم در اثر گونههای فعال اکسیژن و مهار تجمع پلاکتی باشد.
منیزیوم میتواند از طریق بلوک کانالهای کلسیم سلولهای عصبی و اثر آنتاگونیستی روی گیرندهی گلوتامات –N- متیل- -D آسپارتات (NMDA) بعنوان یک عامل ضد تشنج عمل کند.
برخی مطالعات گزارش کردهاند که در برخی از جمعیتهایی که دریافت منیزیوم از رژیم غذایی در آنها کم بوده است میزان بروز فشار خون افزایش یافته است.
مطالعهی دیگری گزارش میکند که دریافت منیزیوم در افراد با فشار خون نرمال بطور قابل توجهی بیشتر از افراد با فشار خون بالای درمان نشده میباشد.
مطالعات مداخلهای با منیزیوم جهت درمان فشار خون بالا، نتایج متناقضی در بر داشتهاند. مکانیسم اثر ضد فشار خونی منیزیوم نامشخص است.
یک مکانیسم احتمالی بدین صورت میباشد که این عنصر بعنوان یک بلوککننده کانالهای کلسیم عملکرده و باعث انبساط عروق میشود.
درچند مطالعه گزارش شده است که تخلیهی منیزیوم بدن منجر به مقاومت به انسولین و اختلال در ترشح انسولین و اختلال در تحمل گلوکز میشود.
برخی مطالعات گزارش کردهاند که در افراد مسن مبتلا به دیابت نوع 2 که منیزیوم دریافت کردهاند، میزان پاسخ به انسولین بیشتر شده است. مکانیسم اثر این عنصر در بهبود کنترل قندخون مشخص نمیباشد.
منیزیوم یک کوفاکتور برای واکنشهای فسفریلاسیون بوده میتواند انتقال سیگنال انسولین را تحت تأثیر قرار داده همچنین میزان اتصال انسولین به گیرنده را تغییر دهد. اینها احتمالاتی در مورد اثرات منیزیوم میباشد.
دیده شده است که منیزیوم داخل وریدی در برخی افراد مبتلا به آسم اثرات برونکودیلاتوری (گشاد کنندگی برونشها) داشته است. مکانیسم ایجاد این اثر نامشخص است.
مکانیسم اثر منیزیوم در حفاظت از میوکارد، طی یک انفارکتوس حاد میوکارد نامشخص است. مکانیسمهای احتمالی شامل اثرات آنتی آریتمیک منیزیوم و همچنین نقش احتمالی آن در جلوگیری از تجمع پلاکتها میباشد.
اثرات وازودیلاتوری منیزیوم (از طریق عملکرد بلوک کنندگی کانالهای کلسیم) و کاهش اختلالات عملکرد ناشی از برقراری مجدد جریان خون (reperfusion) دو مکانیسم احتمالی دیگر برای اثرات حفاظتی منیزیوم از میوکارد میباشد.
مکانیسم اثر ضد میگرنی منیزیوم نیز نامشخص است.
........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر
توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.