اطلاعات کاربردی درباره مکمل های غذایی لاکتولوز
لاکتولوز یک دی ساکارید نیمه صناعی است که از قندهای D-لاکتوز و D-فروکتوز تشکیل شده است. این ماده در حالت طبیعی وجود ندارد. این قندها توسط پیوند بتا گلیکوزیدی به هم متصل می‌شوند و آن را در برابر هیدرولیز توسط آنزیم‌های هضم کننده‌ی انسانی مقاوم می‌کنند.
هیچ آنزیم دی ساکاریدازی در غشای میکروویلی‌های انتروسیت‌های روده‌ی باریک وجود ندارد که بتواند لاکتولوز را هیدرولیز کند؛ از این رو دی ساکارید از روده‌ی باریک جذب نی شود.
ولی لاکتولوز توسط تعداد محدودی از باکتریهای کولون تخمیر می‌شود. این حالت می‌تواند منجر به تغییراتی در اکو سیستم کولون به نفع برخی از باکتری‌ها مانند لاکتوبا سیل‌ها و بیفیدوباکترها شود که می‌تواند برای سلامتی سودمند باشد.
لاکتولوز در درمان یبوست و انسفالوپاتی کبدی بکار می‌رود. کارآیی و اثر بخشی لاکتولوز در این شرایط براساس تخمیر آن در کولون توسط باکتریهای خاص و افزایش میزان این باکتری‌ها در کولون استوار است.
مواد حاصل از تخمیر اساساً اسیدهای ارگانیک مانند لاکتیک اسید واسیدهای چرب با زنجیره کوتاه هستند که با ایجاد خاصیت اسموتیک منطقه‌ای در کولون منجر به افزایش حجم مدفوع و تحریک حرکات پریستالتیسم می‌شوند.
هر چه دوز مورد استفاده برای درمان انسفالوپاتی کبدی بالاتر باشد، PH کولون پایین تر بوده و آمونیاک در فرم یونهای آمونیوم توسط باکتری‌ها برای تولید آمینواسید و پروتئین بکار می‌رود. در این حالت میزان آمونیاک سرم کاهش یافته و عملکرد مغزی بهتر می‌شود.
تحریک رشد باکتریهای مانند بیفیدوباکترها مزایای دیگری نیز برای سلامتی دارد مثلاً از بروز سرطان کولون جلوگیری می‌کند. لاکتولوز بعنوان یک فاکتور بیفیدوژنیک مطرح می‌شود.
موادی مانند لاکتولوز که رشد باکتریهای مفید رادرکولون افزایش می‌دهند پره بیوتیک (Prebiotics) نامیده می‌شوند. پره بیوتیک‌ها بطور معمول الیگوساکاریدهای غیر قابل هضم هستند.
علاوه براستفاده از آن در درمان انسفالوپاتی کبدی و یبوست، لاکتولوز در ژاپن به عنوان یک مکمل غذایی نیز استفاده می‌شود. لاکتولوز در ایالات متحده نیز برای این موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لاکتولوز یک ماده‌ی جامد می‌باشد که بسیار محلول در آب است و مزه‌ی شیرین دارد. لاکتولوز از لاکتوز شیرین تر است ولی شیرینی آن از فروکتوز کمتر می‌باشد.
لاکتولوز همچنین بصورت –O-4بتا–D-گالاکتو پیرانوزیل-D-فروکتوفورانوز شناخته می‌شود. فرمول مولکولی C12H22O11است و وزن مولکولی آن 30/342 دالتون می‌باشد.
عملکرد مکمل های غذایی لاکتولوز
از لحاظ درمانی، لاکتولوز مسهل بوده و خاصیت سم زدایی آمونیاک دارد.
مکمل‌های لاکتولوز تا حدودی اثرات ضد توموری، ضد میکروبی، کاهنده‌ی چربی خون و کاهنده‌ی قند خون دارند.
این ماده همچنین می‌تواند جذب و بالانس مواد معدنی را در بدن بهبود بخشد و اثرات ضد پوکی استخوان داشته باشد.
مکانیسم عمل مکمل های غذایی لاکتولوز
فعالیت احتمالی ضد توموری لاکتولوز می‌تواند تا حدودی به دلیل فعالیت احتمالی ضد توموری بوتیرات باشد. بوتیرات همراه با سایر اسیدهای چرب با زنجیره‌ی کوتاه از تخمیر لاکتولوز در کولون توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود.
برخی مطالعات بیان می‌کنند بوتیرات می‌تواند رشد سلولی را مهار کرده، تمایز سلولی راتحریک کند و آپوپتوز را افزایش دهد، که این سه فعالیت برای داشتن فعالیت احتمالی ضد توموری مهم می‌باشد.
لاکتولوز همچنین می‌تواند به افزایش غلظت کلسیم و منیزیوم در کولون کمک کند. غلظت‌های بالای این کاتیون‌ها در کولون می‌تواند به کنترل سرعت تکثیر و جایگزینی سلولی کمک کند.
غلظت‌های بالای کلسیم در کولون همچنین می‌تواند منجر به تولید صفرای نامحلول یا نمک‌های اسیدهای چرب شود. این مسئله می‌تواند باعث کاهش اثرات مخرب صفرا یا اسیدهای چرب روی کولونوسیت‌ها شود.
لاکتولوز می‌تواند رشد جمعیت باکتریهای مفید مانند بیفیدوباکترها را در کولون زیاد کند. بیفیدوباکترها رشد باکتریهای پاتوژنیک مانند کلستریدیوم پرفرنجنسClostridium perfringens و اشیرشیاکلی Escherichia coli مولد اسهال را مهار می‌کنند.
لاکتولوز می‌تواند تا حدودی به کاهش میزان تری گلیسیریدهای سرم کمک کند. مکانیسم ایجاد این اثر ناآشکار است. کاهش تولید مکرر تری گلیسیریدها در هپاتوسیت‌ها یکی از فرضیه‌های احتمالی می‌باشد.
لاکتولوز همچنین می‌تواند سطح کلی کلسترول و LDL-کلسترول را تا حدودی کاهش دهد. مکانیسم ایجاد این اثر نیز نامعلوم است.
پروپیونات، یکی از محصولات تخمیر لاکتولوز در کولون، می‌تواند HMG-CoA ردوکتاز را که مرحله‌ی محدود کننده‌ی تولید کلسترول است، مهار کند.
به چندین طریق می‌توان تأثیرات احتمالی لاکتولوز روی گلوکز خون را توضیح داد. لاکتولوز می‌تواند تخلیه‌ی معده را به تأخیر انداخته و/ یا مدت عبور مواد غذایی از روده‌ی باریک راکوتاه کند.
این حالت توسط اسیدهای چرب با زنجیره‌ی کوتاه تولید شده از لاکتولوز در کولون اتفاق می‌افتد. اسیدهای چرب با زنجیره‌ی کوتاه در پدیده‌ای که به آن "ترمز ایلئو کولونیک" گفته می‌شود شرکت می‌کنند.
این پدیده اشاره دارد به مهار تخلیه‌ی معده توسط مواد غذایی که به محل اتصال ایلئوکولون رسیده‌اند. اسیدهای چرب با زنجیره‌ی کوتاه می‌توانند انقباضات ایلئوم را تحریک کرده و تخلیه‌ی ایلئوم را تسریع کنند.
بعلاوه، پروپیونات می‌تواند گلوکونئوژنز را از طریق تبدیل شدن به متیل مالونیل–کوآ و سوکسینیل–کوآ مهار کند. این متابولیت‌ها می‌توانند پیروات کربوکسیلاز را مهار کنند.
پروپیونات می‌تواند سطح پلاسمایی اسیدهای چرب آزاد را کاهش دهد. سطوح بالای اسیدهای چرب آزاد مصرف گلوکز را کاهش داده و مقاومت به انسولین را تحریک می‌کند.
در نهایت، پروپیونات می‌تواند گلیکولیز را از طریق تخلیه‌ی سیترات از هپاتوسیت‌ها افزایش دهد. سیترات یک مهار کننده‌ی آلوستریک فسفوفروکتوکیناز می‌باشد.
لاکتولوز می‌تواند در روده‌ی باریک به مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیوم متصل شود/ جدا شود. اسیدهای چرب با زنجیره‌ی کوتاه تشکیل شده از تخمیر باکتریایی لاکتولوز می‌توانند جذب روده‌ای کلسیم واحتمالاً یونهای منیزیوم را افزایش دهند.
این مسئله می‌تواند در پیشگیری از پوکی استخوان و استئوپنی سودمند باشد.
........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر
توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.
علاوه بر این، توجه داشته باشید با توجه به شیوع تبلیغات ماهواره ای و اینترنتی، بهترین و معتبرتین مکان برای تهیه مکمل های غذایی، صرفا داروخانه ها هستند و عرضه مکمل های غذایی در خارج از داروخانه، بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در خارج از داروخانه ممنوع است.
