نقش مکمل های غذایی L-لیزین در تامین سلامت
L-لیزین یک آمینواسید پروتئینی است. این ماده بعنوان یک آمینواسید ضروری برای انسانها طبقهبندی میشود و از این رو باید در رژیم غذایی موجود باشد.
پروتئینهای خاصی، مانند پروتئینهایی که در گوشت، مرغ و شیر وجود دارند، غنی از L-لیزین میباشد. پروتئینهای موجود در حبوبات، غلات و محصولات آنها معمولاً مقادیر کمی L-لیزین دارند.
مثلاً، گندم مقدار کمی L-لیزین دارد. ولی جوانهی گندم غنی از L-لیزین میباشد. مقادیر کمی از L-لیزین آزاد در سبزیجات، عصارهی سبزیجات و غذاهای تخمیری مانند میسو و ماست وجود دارد.
به دنبال نتایج برخی مطالعات که نشان دادند این آمینواسید میتواند میزان عود برخی عفونتهای ناشی از هرپس سیمپلکس ویروس را کاهش دهد، استفاده از این مکمل افزایش یافت.
L-لیزین یک آمینواسید بازی است و در PH فیزیولوژیک دارای بار مثبت میباشد. این آمینواسید یک مادهی جامد بوده و بسیار در آب محلول است. L-لیزین سه PKa دارد: Pka3=10/28 ,Pka2=8/90 ,Pka1=2/20 . L-لیزین بعنوان یک مادهی غذایی، بصورت L-لیزین مونوهیدروکلرید یا بصورت باز آزاد L-لیزین به فروش میرسد.
وزن مولکولی L-لیزین 19/146 دالتون است. فرمول مولکولی آن C6H14N2O2 میباشد.
L-لیزین همچنین بصورت 2-(S)، 6،-دی آمینو هگزانوئیک اسید و آلفا،اپسیلون–دی آمینو کاپروئیک اسید شناخته میشود.
این آمینواسید بصورت Lys مخفف شده و مخفف تک حرفی آن k میباشد. L-لیزین و لیزین غالباً بجای هم بکار میروند. استروایزومر D آن (D- لیزین) فعالیت بیولوژیکی ندارد.
عملکرد مکمل های غذایی L-لیزین
مکمل L-لیزین احتمالاً علیه ویروس هرپس سیمپلکس فعالیت میکند. مطالعات مقدماتی بیان میکنند که میتواند برخی اثرات ضد پوکی استخوان داشته باشد.
مکانیسم عمل مکمل های غذایی L-لیزین
پروتئینهای ویروس هرپس سیمپلکس غنی از L-آرژینین میباشد و مطالعات روی کشتهای بافتی نشان دادهاند که زمانیکه نسبت L-آرژینین به L-لیزین در محیط کشت بافتی بالاست میزان رونویسی ویروس افزایش مییابد.
زمانیکه نسبت L-لیزین به L-آرژینین زیاد است، رونویسی و سایتوپاتوژنز ویروس هرپس سیمپلکس مهار میشود.
L-لیزین میتواند جذب کلسیم از رودهی باریک را تسهیل کند.
فارماکوکینتیک مکمل های غذایی L-لیزین
به دنبال خوردن، L-لیزین از مجرای رودهی باریک از طریق انتقال فعال به داخل انتروسیتها جذب میشود. بخشی از متابولیسم L-لیزین در داخل انتروسیتها انجام میشود. قسمتی که متابولیزه نشده است از طریق گردش خون سیستم پورت به کبد منتقل میشود.
در کبد، L-لیزین همراه سایر آمینواسیدها در ساختن پروتئینها شرکت میکند. قسمتی از آن به شبه آلدهید L-آلفا-آمینوآدیپیک اسید متابولیزه میشود که آن نیز به نوبهی خود به استواستیل– CoA تبدیل میشود. واسطهی این مسیر ساکاروپورین میباشد.
L-لیزین در ترنس آمیناسیون شرکت نمیکند. براساس قانون کلی، مرحلهی اول در کاتابولیسم یک آمینواسید این است که بوسیلهی ترنس آمیناسیون گروه آلفا-آمینوی آن جدا شود و آلفا- کتواسید مربوطه تولید شود.
L-لیزین یک آمینواسید گلیکوژنیک- کتوژنیک میباشد. این آمینواسید میتواند در تولید D-گلوکز، گلیکوژن و لیپیدها شرکت کند. همچنین میتواند در تولید انرژی نیز شرکت کند.
L-لیزینی که در کبد متابولیزه نمیشود، به بافتهای مختلف بدن منتقل شده و در آنجا در واکنشهای مشابه آنچه که در بالا توضیح داده شد شرکت میکند. L-هیدروکسی لیزین موجود در کلاژن و الاستین پس از ترجمه ساخته میشود.
اندیکاسیون و کاربرد مکمل های غذایی L-لیزین
نتایج مطالعات نشان دادهاند که L-لیزین میتواند میزان عود عفونتهای ناشی از هرپس سیمپلکس ویروس(HSV) و / یا شدت آنها را کاهش دهد. مطالعات مقدماتی نشان دادهاند که احتمالاً L-لیزین در پیشگیری ودرمان پوکی استخوان نقش دارد.
........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر
توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.
علاوه بر این، توجه داشته باشید با توجه به شیوع تبلیغات ماهواره ای و اینترنتی، بهترین و معتبرتین مکان برای تهیه مکمل های غذایی، صرفا داروخانه ها هستند و عرضه مکمل های غذایی در خارج از داروخانه، بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در خارج از داروخانه ممنوع است.