نحوه استفاده از مکمل های غذایی L-سیستئین
L-سیستئین یک آمینواسید پروتئینی گوگرد دار است که در پروتئینهای موجودات زنده بطور طبیعی وجود داشته و حاوی یک گروه سولفوهیدریل میباشد.
اگرچه قسمت اعظم سیستئین در پروتئینها است ولی مقادیر اندکی از سیستئین آزاد در مایعات بدن و گیاهان یافت میشود. رژیم غذایی طبیعی روزانه حدود 1 گرم L-سیستئین دارد.
L-سیستئین بعنوان یک آمینواسید غیر ضروری در نظر گرفته میشود، یعنی تحت شرایط فیزیولوژیک طبیعی، مقادیر کافی از این آمینواسید از آمینواسید ضروری L-متیونین موجود در رژیم غذایی و آمینواسید غیر ضروری L-سرین، از طریق یک واکنش ترنس سولفوراسیون ساخته میشود.
L-سیستئین تحت شرایط خاص مانند نوزادان نارس، بعنوان یک آمینواسید ضروری محسوب میشود.
L-سیستئین بعنوان یک پیش ساز در تولید پروتئینها، گلوتاتیون، تارین، کوآنزیم A و سولفات غیر ارگانیک عمل میکند. گلوتاتیون خود چندین عملکرد بیوشیمیایی، شامل حفظ شرایط اکسیداسیون–احیای طبیعی سلول، دارد.
شرایط خاصی نظیر دوز بالای استامینوفن، گلوتاتیون کبدی را تخلیه میکند، که میتواند کشنده باشد. آنتی دوت (خنثی کننده) دوزهای بالای استامینوفن L-سیستئین است که در فرم حامل N-استیل سیستئین میباشد.
L-سیستئین مشتق شده از N-استیل سیستئین به ذخیرهی مجدد گلوتاتیون در کبد کمک میکند.
L-سیستئین همچنین بصورت L-2-آمینو-3- مرکاپتو پروپانوئیک اسید، 2-آمینو–3– مرکاپتو پروپانوئیک اسید، بتا–مرکاپتو آلانین، 2-آمینو– 3- مرکاپتو پروپیونیک اسید و آلفا- آمینو–بتا–تیول پروپیونیک اسید شناخته میشود.
مخفف آیوپاک آن بصورت Cys و مخفف تک حرفی آن زمانی که در نوشتن ساختار پروتئینها بکار میرود C میباشد. L-سیستئین یک مادهی جامد، سفید و محلول در آب میباشد.
این ماده جاذب رطوبت بوده و به آرامی تجزیه و اکسید میشود. در حالت محلول، اکسید شده و به L-سیستین تبدیل میشود که یک دایمر L-سیستئین است.
N-استیل سیستئین فرم حامل ارجح L-سیستئین میباشد زیرا پایداری بیشتری داشته و احتمالاً بیشتر جذب میشود (به توضیحات N-استیل سیستئین مراجعه کنید.).
عملکرد مکمل های غذایی L-سیستئین
قابل توجهترین عملکرد مکمل L-سیستئین بعنوان یک تنظیم کننده اکسیداسیون–احیا میباشد.
مکانیسم عمل مکمل های غذایی L-سیستئین
شرایط خاصی نظیر دوزهای بیش از اندازهی استامینوفن ذخایر گلوتاتیون کبدی را خالی کرده و بافتها را در معرض استرس اکسیداتیو قرار میدهد که منجر به از بین رفتن تمامیت سلولی میشود. L-سیستئین بعنوان پیش ساز اصلی تولید گلوتاتیون عمل میکند.
فارماکوکینتیک مکمل های غذایی L-سیستئین
به دنبال خوردن این ماده، L-سیستئین به L-سیستین اکسید شده و هر دوی L-سیستین و L-سیستئین از رودهی باریک با مکانیسم انتقال فعال جذب میشوند.
جذب L-سیستئین عمدتاً وابسته به سدیم است در حالیکه L-سیستین توسط یک سیستم انتقالی غیر وابسته به سدیم جذب میشود. به دنبال جذب، L-سیستئین وارد گردش خون سیستم پورت شده و به کبد منتقل میشود.
در آنجا قسمت اعظم آن به پروتئین، گلوتاتیون، تارین و سولفات متابولیزه میشود.
L-سیستئینی که در کبد متابولیزه نمیشود وارد گردش خون سیستمیک شده و در بافتهای مختلف بدن توزیع میشود.
اندیکاسیون و کاربرد مکمل های غذایی L-سیستئین
L-سیستئین خاصیت ضد التهابی دارد که میتواند در مقابل توکسینهای مختلف از بدن محافظت کرده و در استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید کمک کننده باشد.
قبل از اینکه L-سیستئین در هر یک از این شرایط مورد استفاده قرار گیرد باید مطالعات بیشتری در این زمینه انجام شود. تاکنون اکثر مطالعات روی مدلهای حیوانی انجام شدهاند.
موارد منع مصرف مکمل های غذایی L-سیستئین
مکملهای L-سیستئین در افرادی که به هر یک از اجزای این محصولات حساسیت دارند منع مصرف دارد.
موارد احتیاط مکمل های غذایی L-سیستئین
از آنجائیکه مطالعات دراز مدت کافی در مورد ایمنی این ماده انجام نشده، مکملهای L-سیستئین نباید در کودکان، زنان باردار و مادران شیرده استفاده شوند.
با اینکه میزان بروز سنگهای کلیوی سیستینی کم است اما بهتر است افرادی که مبتلا به سنگهای کلیوی هستند، بخصوص سنگهای سیستینی، از مصرف مکملهای L-سیستئین اجتناب کنند.
L-سیستئین همانند سایر مواد حاوی سولفوهیدریل، منجر به نتایج مثبت کاذب در آزمایش نیتروپروساید برای کتون بادیها در دیابت میشود.
عوارض جانبی مکمل های غذایی L-سیستئین
با دوزهای معمول 1 تا 5/1 گرم در روز، بیشترین عوارض جانبی که گزارش شده اند، عوارض گوارشی مانند تهوع میباشد. موارد نادری از تشکیل سنگهای کلیوی سیستینی نیز گزارش شده است.
تداخلات مکمل های غذایی L-سیستئین
مکملهای غذایی
روی: L-سیستئین با روی ترکیب شده و میتواند میزان جذب روی را افزایش دهد.
ویتامین C: آسکوربیک اسید میتواند اکسیداسیون L-سیستئین به L-سیستین را مهار کند.
اور دوز مکمل های غذایی L-سیستئین
هیچ گزارشی از مصرف بیش از اندازهی دارو در افرادیکه مکملهای L-سیستئین دریافت میکنند وجود ندارد.
ولی دوزهای بالای L-سیستئین در برخی از گونهها نوروتوکسیک بودهاند. تزریق یک دوز L-سیستئین (0/6-1/5 gr/kg) به تولههای 4 روزه منجر به آسیبهای وسیع نورونهای کورتکس، دیستروفی دائمی رتین، آتروفی مغز و بیش فعالی میشود.
دوز و نحوه مصرف مکمل های غذایی L-سیستئین
دوز معمول مکمل L-سیستئین 500 میلیگرم تا 5/1 گرم در روز میباشد. افرادیکه مکملهای L-سیستئین مصرف میکنند باید حداقل روزانه شش تا هشت لیوان آب بخورند تا از تشکیل سنگهای کلیوی سیستینی پیشگیری شود.
برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف روزانه 3 تا 5 گرم ویتامین C میتواند از تشکیل سنگهای سیستینی جلوگیری کند.ولی در برخی موارد دوزهای بالای ویتامین C خود میتواند منجر به تشکیل سنگهای کلیوی شود (به توضیحات ویتامین C مراجعه کنید.).
فرم حامل دیگر L-سیستئین، N-استیل سیستئین میباشد (به توضیحات N-استیل سیستئین مراجعه کنید.).
........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر
توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.
علاوه بر این، توجه داشته باشید با توجه به شیوع تبلیغات ماهواره ای و اینترنتی، بهترین و معتبرتین مکان برای تهیه مکمل های غذایی، صرفا داروخانه ها هستند و عرضه مکمل های غذایی در خارج از داروخانه، بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در خارج از داروخانه ممنوع است.