فرار از سوء تغذیه با مکمل های غذایی ید
ید، که اصولاً به صورت نمکهای یدید خود مصرف میشود، یک عنصر ضروری کمیاب است که برای عملکرد غده تیروئید حیاتی میباشد. ید یک جز ضروری هورمونهای تیروئیدی است که نقش مهمی را در تکامل و متابولیسم طبیعی ایفا میکنند.
این حقیقت که ترکیب عناصر کمیاب غذاها بسیار وابسته به جغرافیای منطقه میباشد، اولین بار در مورد ید کشف شد. ید در مقادیر کم در پوسته زمین و بنابراین در خاک آن وجود دارد.
این عنصر دارای فراوانی نسبی در اقیانوسها، حیوانات دریایی و گیاهان دریایی مانند جلبک است. ید یک عنصر غیر فلزی متعلق به گروه هالوژنها با عدد اتمی 53 و وزن اتمی 90/126 دالتون میباشد. نماد اتمی آن I است. واژه ید و یدید به کرات جای هم استفاده میشود.
عملکرد هورمونهای تیروئیدی به ید، به عنوان یکی از اجزای ضروری تولید هورمون وابسته است. تقریباً 80% ذخیره ید بدن یا حدود 15 میلیگرم در بالغین، در غده تیروئید ذخیره میشود.
کمبود متوسط ید ممکن است منجر به گواتر شده در حالی که کمبود شدید ید ممکن است منجر به میکزدم اندمیک بزرگسالان و کرتینیسم اندمیک شیرخواران شود.
کمبود ید به کاهش تولید هورمونهای تیروئیدی تیروکسین یا T4 و تری یدو تیرونین یا T3 منجر میشود. کاهش سطح T4 موجب افزایش ترشح هورمون محرک تیروئید (TSH) از غده هیپوفیز و افزایش سایز غده تیروئید یا گواتر میشود.
علاوه بر ایجاد گواتر، کمبود ید ممکن است در طیف وسیعی روی رشد و تکامل به ویژه در تکامل مغز اثر بگذارد. کمبود ید شایعترین علت نقص قابل پیشگیری ذهنی در جهان است.
در اوایل دهه 1900 و قبل از آن، کمبود ید و گواتر اندمیک در ایالات متحده بسیار شایع بود. در اوایل دهه 1920، در کودکان مدرسهای در اوهایو نشان داده شد که گواتراندمیک میتواند توسط تجویز مقادیر کمی ید، به شکل یدید پیشگیری و کم شود.
کمی بعد از آن، پیشگیری وسیع مقابل گواتر اندمیک با نمک ید دار در ایالات متحده و سویس آغاز و به کاهش سریعی در آمار گواتر و همچنین کریتنیسم منجر شد.
گواتر، میکزدم و سایر اختلالات کمبود ید (IDD)، شامل کرتینیسم، هنوز یک مشکل سلامت عمومی در سطح جهان محسوب میشود. تقریباً 20% جمعیت جهان دچار فقر ید و در معرض خطر IDD میباشد.
علاوه بر نمکهای ید دار، منابع غنی ید شامل ماهی و سبزیجات دریایی (جلبک ها) میباشد. ید همچنین در محصولات حیوانی مانند تخم مرغ، شیر، گوشت و ماکیان موجود است. در کشوهای صنعتی، بیشتر غذاهای حیوانی باید با این عنصر غنی سازی شوند.
عملکرد مکمل های غذایی ید
نقش مهم و اصلی ید شرکت در تشکیل هورمونهای تیروئیدی است. ید ممکن است در مقابل ید رادیو اکتیو و سرطان تیروئید ناشی از آن، اثر محافظت کننده داشته باشد.
ید برای مقاصد درمانی شامل، درمان هیپوتیروئیدیهای خاص و آشفتگیهای تیروئید استفاده میشود. رادیو نوکلئوتید 123I برای تصویر برداری از تیروئید، و 131I برای درمان تیروئید پرکار خوش خیم، سرطان تیروئید متاستاتیک یا با تهاجم موضعی استفاده میشود.
مکانیسم عمل مکمل های غذایی ید
ید به شکل یدید ترجیجاً توسط غده تیروئید برداشته میشود. یدید در تیروئید با یک مکانیزم انتقال فعال ید که توسط سیمپورتر سدیم / یدید، که جفت شدن وابسته به سدیم / پتاسیم ATPase ید داخل و سدیم خارج را وساطت میکند، تجمع مییابد.
اگرچه غده تیروئید تنها ارگان قادر به برداشت ید نمیباشد، با این حال، تنها ارگان شناخته شدهای است که توانایی آلی کردن ید را دارد.
یدید توسط سلولهای تیروئید به درون فاز فولیکول کولوئید رها شده و در آنجا توسط هیدروژن پر اکسید تشکیل شده از سیستم پراکسید از تیروئیدی، اکسید میشود.
ید با اجزای تیروزین تیروگلوبین واکنش داده تا تیروکسین (T4) و تری ید و تیرونین (T3) را تشکیل دهد. تشکیل T4 و T3 پس از ترجمه رخ میدهد. تیروگلوبولین یدیده شده به درون سلولهای تیروئید جذب شده و در آنجا توسط آنزیمهای پروتئولیتیک تجزیه میشود.
هورمونهای تیروئید T4 و T3 از طریق گردش خون در بافتهای گوناگون بدن توزیع میشوند.
یدید پتاسیم ممکن است پس از تماس با تشعشع حاصل از حوادث راکتورهای هستهای تجویز شود.
دوزهای دارویی یدید، برداشت ایزوتوپهای رادیواکتیو به ویژه 131I را توسط تیروئید مهار کرده و در نتیجه خطر ایجاد سرطان تیروئید ناشی از تشعشع را کاهش میدهند.
فارماکوکینتیک مکمل های غذایی ید
ید به شکل یدید سریعاً و به طور کارآمدی پس از خوردن از روده باریک جذب میشود. کسر بزرگی از ید جذب شده توسط غده تیروئید توسط سیمپورتر سدیم/ یدید برداشت میشود.
علاوه بر غده تیروئید، ید فعال در غدد بزاقی، موکوس معده و در غدد پستانی شیرده نیز وجود دارد. غده پستانی غیر شیرده یدید را جمع نمیکند.
اخیراً، گزارش شده که تجمع یدید از طریق سیمپورتر سدیم/ یدید در بافت سرطان پستان انسان رخ میدهد.راه اصلی دفع ید اضافه، کلیه میباشد.
اندیکاسیون و کاربرد مکمل های غذایی ید
استفاده عمده ید در اختلالات ناشی از کمبود ید، هیپوتیروئیدیهای خاص و آشفتگی تیروئیدی میباشد.
ید به عنوان خلط آوراستفاده میشود و دارای برخی تواناییها در حفاظت مقابل اثرات سمی مواد رادیو اکتیو میباشد. این عنصر ممکن است به طور ابتدایی در سارکوئیدوز کارآمد بوده و برخی علائم بیماری فیبروسیستیک پستان را تخفیف دهد.
برخی گزارشات ابتدایی مبنی بر اینکه ید در درمان درماتوزهای اریتماتوز مفید میباشد، وجود دارد. اخیراً برخی محققان نگرانی را ابراز کردند که افراد گیاه خوار ممکن است در معرض خطر کمبود ید باشند. به طور مشابه، افراد با رژیمهای محدود از نمک نیز ممکن است در معرض خطر برابر یا بیشتر کمبود ید باشند.
........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر
توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.
علاوه بر این، توجه داشته باشید با توجه به شیوع تبلیغات ماهواره ای و اینترنتی، بهترین و معتبرتین مکان برای تهیه مکمل های غذایی، صرفا داروخانه ها هستند و عرضه مکمل های غذایی در خارج از داروخانه، بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در خارج از داروخانه ممنوع است.