نقش مکمل های غذایی گلوکومانان در تامین سلامت

 گلوکومانان یک پلی ساکارید هیدروکلوئیدی می‌باشد که از اجزا D- گلوکز و D-مانوز (این نام از اینجا می‌باشد) متصل به هم با پیوند 4-1، بتا تشکیل شده است.

تقریباً %60 پلی ساکارید از D-مانوز و 40% آن از D-گلوکز تشکیل شده است. برخی از اجزا قندی در گلوکومانان استیله می‌شوند. وزن مولکولی این پلی ساکارید کم شاخه از 200 کیلو دالتون تا 2000 کیلو دالتون متغیر است.

گلوکومانان، که به عنوان فیبر غذایی محلول دسته‌بندی می‌شود، از آرد کونجاک (Konjac Flour) مشتق شده است.

آرد کونجاک، از گونه‌های Amorphophallus به دست می‌آید که گیاهی خویشاوند گیاه خانگی معروف فیلودندرون (philodendron) بوده و فقط در مناطق خاصی از جهان مانند برخی نواحی چین و ژاپن رشد می‏کند.

یک عضو جنس Amorphophallus که Amorphophallus Konjac نامیده شده به عنوان voodoo lilly، زبان شیطان و کونجاک نیز شناخته می‌شود. آرد کونجاک از دکمه‌های گونه‌های گوناگونی از Amorphopallus مشتق شده و واژه کونجاک عموماً برای گونه‌های گوناگون و همچنین برای آرد حاصل از این دکمه‌ها استفاده می‌شود.

این گیاه علاوه بر اینکه به عنوان کونجاک شناخته می‌شود، در زبان چینی به نام Juruo و در ژاپن konjaku یا konnyaku نامیده می‌شود.
آرد کونجاک دارای تاریخچه طولانی استفاده در چین و ژاپن به عنوان یک ماده غذایی و همچنین یک درمان خانگی می‌باشد.

محصولات گلوکومانان به طور گسترده‌ای در ژاپن و چین به عنوان ارتقا دهنده سلامت عمومی، مراقبت از پوست به صورت موضعی و به عنوان عامل تغلیظ کننده غذا کاربرد دارند. گلوکومانان، که گاهی اوقات کونجاک مانان نامیده می‌شود، در ایالات متحده به عنوان مکمل غذایی فروخته می‌شود.

فارماکوکینتیک مکمل های غذایی گلوکومانان
پس از خوردن گلوکومانان، میزان بسیار کمی از آن در روده باریک هضم می‌شود. گلوکومانان به هیدرولیز توسط آنزیم‌های هضم کننده مقاوم بوده و تخریب قابل توجه آن در روده باریک از طریق عملکرد باکتری‌های کولون رخ می‏دهد.

محصولات حاصل از تخریب در روده بزرگ، شامل اسید فورمیک، اسید استیک، بوتیریک اسید، پروپیونیک اسید، بتا – 1، 4 –D- مانوبیوز (4 -o-بتا-D-مانوپیرانوزیل-D–مانوپیرانوز)، سلوبیوز)4 -o-بتا-D-گلوکو پیرانوزیل-D-گلوکوپیرانوز)4-o -بتا –D–گلوکوپیر–آنوزیل–D- مانوپیرانوز، گلوکز و مانوز می‌باشد که ممکن است مقادیری از روده بزرگ جذب شده و باقی مانده آن در مدفوع به همراه گلوکومانان تغییر نیافته دفع می‌شود.

بوتیرات به عنوان سوخت تنفسی سلول‌های کولون استفاده می‌شود.

اندیکاسیون و کاربرد مکمل های غذایی گلوکومانان
گلوکومانان در کنترل چاقی، دیابت و یبوست تا اندازه‌ای مفید بوده و اثرات مطلوبی روی لیپیدها دارد.

 موارد منع مصرف مکمل های غذایی گلوکومانان
گلوکومانان در افرادی که به هر جزء محصولات حاوی گلوکومانان حساسیت دارند و همچنین در افراد مبتلا به انسداد روده، مشکل در بلع و باریک شدن مری منع
مصرف دارد.

موارد احتیاط مکمل های غذایی گلوکومانان
زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف مکمل‌های گلوکومانان اجتناب کنند.
گلوکومانان باید با مقادیر کافی مایعات مصرف شود. دریافت ناکافی مایعات ممکن است باعث تورم گلوکومانان و انسداد گلو، مری یا روده شود. اشکال قرصی گلوکومانان باید اجتناب شود.

گلوکومانان نباید قبل از خواب مصرف شود.
در دیابتی‌های نوع 2 که از گلوکومانان استفاده می‏کنند ممکن است دوز داروهای دیابتی نیاز به تطبیق داشته باشد.

عوارض جانبی مکمل های غذایی گلوکومانان
موارد کمی از انسداد مری به دنبال مصرف قرص‌های گلوکومانان گزارش شده است. شایع‌ترین واکنش نامطلوب، نفخ، اتساع شکم و در برخی موارد اسهال می‌باشد.

تداخلات مکمل های غذایی گلوکومانان
مکمل‌های غذایی
ویتامین‌های محلول در چربی (A,D,E,k): مصرف همزمان ویتامین‌های محلول در چربی و گلوکومانان ممکن است جذب این ویتامین‌ها را کاهش دهد.

غذاها
گلوکومانان ممکن است جذب ویتامین‌های محلول در چربی غذا را کاهش دهد.

اوردوز مکمل های غذایی گلوکومانان
سمیت با گلوکومانان، گزارش نشده است.

دوز و نحوه مصرف مکمل های غذایی گلوکومانان
مکمل‌های گلوکومانان عموما به شکل کپسول در دسترس می‌باشد. پودر گلوکومانان و محصولات ترکیبی آن نیز موجود می‌باشد.
دوزهای مورد استفاده از یک تا چهار گرم روزانه متغیر بوده که باید در دوزهای منقسم و با مایعات زیاد مصرف ‏شود.

........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر

توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.
علاوه بر این، توجه داشته باشید با توجه به شیوع تبلیغات ماهواره ای و اینترنتی، بهترین و معتبرتین مکان برای تهیه مکمل های غذایی، صرفا داروخانه ها هستند و عرضه مکمل های غذایی در خارج از داروخانه، بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در خارج از داروخانه ممنوع است.