مکمل های غذایی و مولتی ویتامین هایی که می تواند برای با دیابتی ها مفید باشد
ویتامین های گروه B جزو ویتامین های محلول در آب هستند. یکی از نقش
های مهمی که این خانواده از ویتامین ها در بدن انجام می دهند، تنظیم
متابولیسم کربوهیدرات ها است. این ویتامین ها برخلاف ویتامین های محلول در
چربی، در بدن ذخیره نمی شوند. بدیهی است که کمبود این ویتامین ها می تواند
باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت شود و در دیابت نیز متابولیسم این
ویتامین ها مختل می شود که خود می تواند باعث افزایش احتمال کمبود شود.
ویتامین ب1:
کمبود ویتامین
ب1 در میان بیماران دیابتی بسیار شایع است و برطرف کردن این کمبود در این
افراد باعث جلوگیری از بیماری های قلبی-عروقی می شود. در بیماران دیابتی
عوارضی هم چون مشکلات عصبی، بینایی و کلیوی به مرور زمان و طی 15-10 سال
بوجود می آید. از جمله مشکلات کلیوی که برای این بیماران بوجود می آید، دفع
پروتئین در ادرار و نارسایی شدید کلیوی می باشد. هم چنین مشکلات
قلبی-عروقی نیز در این افراد بوجود می آید که باعث آمار مرگ و میر در این
بیماران می شود. مصرف دوز 100 میلی گرم ویتامین ب1 به مدت 6 ماه در
مبتلایان به دابت نوع 2 باعث بهبود در سطح لیپیدها و کراتینین خون می
شود.(1)
مکمل یاری با دوز بالای ویتامین ب 1 می تواند باعث بهبود تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت شود.(2)
یکی
از مشکلاتی که در بیماران دیابتی وجود دارد، گلیکوزیله شدن لکوسیت ها است.
مصرف توام ویتامین ب1 و ویتامین ب6 در بیماران دیابتی که مشکلات کلیوی
دارند باعث کاهش این گلیکوزیلاسیون می شود. این درحالی است که ویتامین ب6
به تنهایی این اثر را نخواهد داشت.(3)
ویتامین ب2:
مطالعات نشان
داده اند که استرس اکسیداتیو در بروز دیابت نقش دارد. سطح بالای رادیکال
های آزاد و کاهش دفاع آنتی اکسیدانی می تواند باعث آسیب به بافت ها و آنزیم
های بدن شود. مصرف مکمل ویتامین ب2 باعث کاهش استرس اکسیداتیو و مشکلات
ناشی از دیابت می شود.(4)
ویتامین ب3:
مصرف مکمل
ویتامین ب3 در افراد دیابتی و افرادی که چربی خون بالایی دارند به مدت 6
ماه باعث بهبود پروفایل لیپیدی HDL، کلسترول تام ، تری گلیسیرید و کنترل
قند خون شد.(5)
مصرف ویتامین B3 می تواند باعث کاهش کلسترول LDL در بیمارانی که مشکلات قند خون و جربی خون دارند، شود. (6)
مصرف مکمل ویتامین B3 میتواند باعث جلوگیری از نارسایی کلیوی و بیماری های قلبی-عروقی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 شود. (7)
ویتامین ب5:
ویتامین ب5 نیز
یکی دیگر ز ویتامین های محلول در آب است که با نقش کوآنزیمی که دارد در
متابولیسم بدن نقش مهمی ایفا می کند. در برخی بیماری ها از قبیل دیابت،
متابولیسم و سطح کوآنزیم های وابسته به آن کاهش می یابد.(8)
ویتامین ب6:
دیابت نوع 1
متابولیسم ویتامین ب-6 را مختل می کند، باعث افزایش سطح آنزیم آلکالن
فسفاتاز می شود و می تواند فرد را در معرض کمبود بیشتر این ویتامین قرار
دهد.(9)
کمبود ویتامین های B1 و B6 در کودکان مبتلا به دیابت شایع است.
هم چنین دفع این دو ویتامین از طریق ادرار نیز در این کودکان بیشتر است.
(10) (11)
اسیدفولیک:
شواهد نشان داده
اند که مصرف مکمل اسید فولیک در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 باعث کاهش
سطح هموسیستئین تام پلاسما و کنترل بهتر قند خون در این افراد می شود.(12)
ویتامین ب-12:
متفورمین یکی
از داروهایی است که میان افراد دیابتی بسیار شایع هستند. مصرف دراز مدت
این دارو می تواند باعث کاهش سطح سرمی ویتامین ب 12 شود.(12)
سطح پایین
ویتامین ب12 می تواند باعث افزایش سطح هموسیستئین خون شود. افزایش سطح
هموسیستئین خون می تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 شود.
مصرف دوز بالای مکمل ویتامین ب12 خوراکی سطح هموسیستئین خون را کاهش می دهد
و در نتیجه می تواند باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 شود. (13) لازم
به ذکر است مصرف ویتامین های B6،B12 و اسید فولیک می تواند باعث کاهش سطح
هموسیستئین سرمی ناشتا شوند(14)
نتیجه گیری:
با توجه به نقش
مهمی که ویتامین های گروه B در متابولیسم مواد غذایی به ویژه کربوهیدرات ها
در بدن ایفا میکنند، کمبود هریک از آن ها می تواند متابولیسم را با مشکل
مواجه کند و باعث افزایش خطر ابتلا به برخی از بیماری های مزمن از جمله
دیابت شوند. از طرفی دیگر، در برخی بیماری های مزمن غلظت برخی ازمواد از
جمله هموسیستئین در خون بالا می رود که خود نیز می تواند باعث کمبود بیشتر
این ویتامین ها شود.
1. Al-Attas O, Al-Daghri N, Alokail M,
Abd-Alrahman S, Vinodson B, Sabico S. Metabolic benefits of six-month
thiamine supplementation in patients with and without diabetes mellitus
type 2. Clinical medicine insights Endocrinology and diabetes. 2014;7:1.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24550684
2.
Shahmiri FA, Soares M, Zhao Y, Sherriff J. High-dose thiamine
supplementation improves glucose tolerance in hyperglycemic individuals:
a randomized, double-blind cross-over trial. European journal of
nutrition. 2013;52(7):1821-4.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23715873
3.
Polizzi F, Andican G, Çetin E, Civelek S, Yumuk V, Burçak G. Increased
DNA-glycation in type 2 diabetic patients: the effect of thiamine and
pyridoxine therapy. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2012;120(6):329-34.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26319175
4.
Alam MM, Iqbal S, Naseem I. Ameliorative effect of riboflavin on
hyperglycemia, oxidative stress and DNA damage in type-2 diabetic mice:
Mechanistic and therapeutic strategies. Archives of biochemistry and
biophysics. 2015;584:10-9.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26319175
5.
Bhargava A, Gleason S, Vaughan A, Johnson J, Yarlagadda K. The effect
of pioglitazone and extended‐release niacin on HDL‐cholesterol in
diabetes patients in a real‐world setting. International journal of
clinical practice. 2013;67(11):1151-8.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24165429
6.
Davidson MH, Rooney M, Pollock E, Drucker J, Choy Y. Effect of
colesevelam and niacin on low-density lipoprotein cholesterol and
glycemic control in subjects with dyslipidemia and impaired fasting
glucose. Journal of clinical lipidology. 2013;7(5):423-32.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21784373
7.
Bostom AG, MacLean AA, Maccubbin D, Tipping D, Giezek H, Hanlon WA.
Extended-release niacin/laropiprant lowers serum phosphorus
concentrations in patients with type 2 diabetes. Journal of clinical
lipidology. 2011;5(4):281-7.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1746161
8. Tahiliani AG, Beinlich CJ. Pantothenic acid in health and disease. Vitamins and hormones. 1990;46:165-228.
http://www.nrcresearchpress.com/doi/abs/10.1139/h11-146?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org&rfr_dat=cr_pub%3Dpubmed&#.VmQlC2MgdSA
9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7975378
10.
Kodentsova V, Vrzhesinskaia O, Sokol'nikov A, Trofimenko E, Blazheevich
N, Kharitonchik L, et al. [Vitamin metabolism in children with
insulin-dependent diabetes mellitus. Effect of length of illness,
severity, and degree of disruption of substance metabolism]. Voprosy
meditsinskoi khimii. 1993;40(4):33-8.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8619308
11.
Vrezhesinskaia O, Kodentsova V, Kharitonchik L, Trofimenko L, Spirichev
V. [Criteria of supply of vitamins B1, B2, and B6 in children with
insulin-dependent diabetes mellitus]. Voprosy meditsinskoi khimii.
1994;41(6):58-62.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22727498
12.
Sudchada P, Saokaew S, Sridetch S, Incampa S, Jaiyen S, Khaithong W.
Effect of folic acid supplementation on plasma total homocysteine levels
and glycemic control in patients with type 2 diabetes: A systematic
review and meta-analysis. Diabetes research and clinical practice.
2012;98(1):151-8.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15521233(
13.
Deshmukh US, Joglekar CV, Lubree HG, Ramdas LV, Bhat DS, Naik SS, et
al. Effect of physiological doses of oral vitamin B12 on plasma
homocysteine: a randomized, placebo-controlled, double-blind trial in
India. European journal of clinical nutrition. 2010;64(5):495-502.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2865445/
14.
Abularrage CJ, Sidawy AN, White PW, Aidinian G, DeZee KJ, Weiswasser
JM, et al. Effect of folic acid and vitamins B6 and B12 on
microcirculatory vasoreactivity in patients with hyperhomocysteinemia.
Vascular and endovascular surgery. 2007;41(4):339-45.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17704338
