مکمل غذایی کرومیوم ماده ضروری کمیاب در تغذیه انسان
یک ماده ضروری کمیاب در تغذیه انسان است. شواهدی نشان می‌دهد که این ماده نقش مهمی را در متابولیسم طبیعی کربوهیدرات‌ها ایفا می‌کند. در دهة 1950 دریافت شد که کرومیوم برای حفظ تحمل طبیعی گلوکز در رتها ضروری است؛ فقر کرومیوم در رتها تحمل گلوکز را مختل می‌کند. نتایج یک مطالعه بر روی بیمارانی که تغذیه وریدی تام (TPN) طولانی مدت را به بدون کرومیوم دریافت کرده بودند، علائمی مانند عدم تحمل به گلوکز، کاهش وزن و نوروپاتی محیطی را نشان داد. این نشانه‌ها با دریافت کرومیوم کلراید داخل وریدی برطرف می‌شود.
کرومیوم یک عنصر فلزی با عدد اتمی 24 و جرم اتمی 52 دالتون است. نشانة آن Cr بوده و به‌طور طبیعی به صورت سنگ معدن کروم ـ آهن وجود دارد. کرومیوم در چندین ظرفیت مختلف وجود دارد، که وضعیت تری والان و هگزاوالان شایع‌ترین شکل آن است. بیشتر کرومیوم موجود در مکمل‌های غذایی به صورت تری والان است. ترکیبات هگزاوالان کرومیوم سمی و سرطان‌زای بالقوه هستند.
کرومیوم در بسیاری غذاها، به خصوص در مقادیر اندک وجود دارد. منابع خوب غذایی کرومیوم شامل غلات و حبوبات کامل، ادویه‌جات (فلفل سیاه، آویشن)، قارچ، شکر قهوه‌ای، قهوه، چای، آب جو، شراب و محصولات گوشتی می‌باشد. مخمر نیز یک منبع خوب برای کرومیوم است.
میوه‌جات و سبزیجات و غذاهای تصفیه شده عمدتاً از کرومیوم فقیرهستند.
عملکرد مکمل غذایی کرومیوم
کرومیوم ممکن است دارای فعالیت کنترل گلوکز و همچنین دارای فعالیت‌های هایپوکلسترولمیک و آنتی آتروژنیک باشد.
مکانیسم اثر مکمل غذایی کرومیوم
مکانیسم اثر احتمالی کرومیوم در تنظیم گلوکز به خوبی شناخته نشده است، اما چندین تئوری وجود دارد. تصور می‌شود که عملکرد احتمالی کرومیوم در کنترل غلظت گلوکز خون، فعال‌سازی انسولین می‌باشد. کرومیوم یک کو فاکتور ضروری برای فعالیت بهینه انسولین است. یک مکانیزم فرضی،افزایش اتصال انسولین، افزایش تعداد گیرنده‌های انسولین و افزایش فسفریلاسیون گیرندة انسولین توسط این عنصر می‌باشد. کرومیوم فعال‌سازی پروتئین کیناز در آدیپوسیت‌های رت را در حضور انسولین تحریک می‌نماید.
کرومیوم همچنین فسفوتیروزین فسفاتاز، یک همولوگ تیروزین فسفاتاز رت را،مهارکرده که منجر به غیرفعال شدن گیرندة انسولین می‌شود. افزایش فعالیت کیناز گیرندة انسولینی توسط کرومیوم و مهار تیروزین فسفاتاز گیرنده انسولین، منجر به افزایش فسفریلاسیون گیرنده انسولین و افزایش حساسیت به انسولین می‌شود.
کرومیوم ممکن است برداشت کبدی انسولین را کاهش داده و تحمل به گلوکز را با این مکانیسم ارتقا بخشد. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که تغذیه رت‌های دچار فقر کرومیوم با عصاره مخمر Brewer تحمل به گلوکز را در آنها افزایش می‌دهد. این مخمر از کرومیوم، غنی است و تصور می‌شود که حاوی یک فاکتور ارگانیک است که فعالیت انسولین را تقویت می‌نماید.
این فاکتور، فاکتور تحمل به گلوکز یا GTF نامیده می‌شود. فرض بر این است که GTF حاوی کرومیوم تری‌والانه متصل به نیکوتینیک اسید و آمینواسیدهای گلایسین، سیستئین و گلوتامیک اسید می‌باشد. با این حال، یک فاکتور تحمل به گلوکز ارگانیک، تا امروز از مخمر Brewer جدا نشده است. اخیراً یک ماده الیگوپپتیدی متصل به کرومیوم با وزن مولکولی پایین (LMWCr) از بافت‌های حیوانی جدا شده است. این الیگوپپتیدها حاوی آمینواسیدهای گلایسین، سیستئین، گلوتامیک اسید و آسپارتیک اسید با دو اسید کربوکسیلیک (گوتامیک، آسپارتیک) می‌باشد که بیش از نیمی از آن حاوی رزیدوهای آمینو اسیدی است. تصور می‌شود که LMWCr قسمتی از سیستم پیام‌رسانی انسولین است.
نقش احتمالی‌این ماده در فعالیت تنظیم گلوکز ممکن است به این طریق باشد: یون‌های کرومیوم از ترانسفرین به LMWCr متصل می‌گردند. LMWCr به‌طور طبیعی در سلول‌های وابسته به انسولین به اشکال آپو یا غیرفعال وجود دارد. اتصال به یون‌های کرومیک، شکل غیرفعال را به شکل هولو یا فعال آن تبدیل می‌نماید. کرومیک حاوی LMWCr، سپس به گیرنده انسولین فعال شده با انسولین متصل می‌شود و فعالیت تیروزین کینازی آن را تحریک کرده که منجر به تقویت فعالیت انسولین می‌شود. LMWCr، کرمودولین نامیده می‌شود زیرا تصور می‌شود که فعالیت آن مشابه کالمودولین است.
مکانیزم فعالیت احتمالیهایپوکلسترولمیک کرومیوم ناشناخته است. فعالیت احتمالی آنتی آتروژنیک کرومیوم ممکن است به دنبال فعالیت احتمالی تنظیم گلوگز آن باشد.
فارماکوکینتیک مکمل غذایی کرومیوم
کرومیوم در شکل ترکیبات غیرارگانیک از قبیل کلرید کرومیک جذب اندکی دارد. کارایی جذب کرومیوم از کلرید کرومیک کمتر از 2% است. کفایت جذب کرومیوم از ترکیبات ارگانیک بیشتر است. برای مثال تقریباً 8/2% از یک دز مصرف شده کرومیوم پیکولینات جذب می‌شود.
پس از جذب، کرومیوم به ترانسفرین و آلبومین متصل شده و به طور اولیه توسط ترانسفرین حمل می‌شود.
کرومیوم در بافت‌های مختلف بدن با ارجحیت استخوان، طحال، کبد و کلیه توزیع می‌گردد. مطالعات فارماکوکینتیکی مطرح کرده‌اند که کرومیوم به چهار جز مختلف توزیع می‌شود که به ترتیب سرعت بازگردش، سریع، متوسط، آهسته و بسیار آهسته محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد استخوان، طحال، کبد و کلیه‌ها دارای تمامی این چهار جز می‌باشد. نیمه عمر جز سریع کمتر از یک روز، متوسط حدود یک هفته و آهسته از 7 تا 12 هفته می‌باشد.
نیمه عمر کرومیوم در جزئی که در ظاهر بیشترین کندی را در بازگردش دارد، در حدود یک سال می‌باشد. این جز احتمالاً مرتبط با رسوب طولانی مدت بافتی می‌باشد.
بخش اعظم یک دوز خورده شدة کرومیوم در مدفوع دفع می‌شود. کرومیومی که جذب می‌شود عمدتاً از طریق ادرار دفع می‌گردد.مقادیر اندکی از طریق صفرا دفع می‌شود.
مطالب زیادی در مورد فارماکوکینتیک کرومیوم و اشکال تری‌والانه مختلف آن در انسان مبهم باقی مانده است. بررسی‌های بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
اندیکاسیون‌ها و کاربرد مکمل غذایی کرومیوم
شواهدی وجود دارد که کرومیوم ممکن است تحمل گلوکز را ارتقا بخشد و برای برخی بیماران دیابتی مفید باشد. همچنین این ماده ممکن است اثرات مفیدی روی لیپیدها داشته، توان ورزشی و عضله‌سازی را افزایش داده و در کنترل وزن موثر باشد.
........................................
منبع: مکمل شناسی به نقل از پی در آر
توصیه های مکمل شناسی در خصوص مصرف منطقی و بهینه مکمل های غذایی: مصرف مکمل های غذایی نیاز به آگاهی و تشخیص صحیح دارد و به این جهت مصرف مکمل های غذایی بدون مشاوره با پزشک توصیه نمی شود. ضمن اینکه اطلاعات موجود در وبسایت مکمل شناسی به هیچ وجه جایگزین مشاوره با پزشک نخواهد بود و ضروری است قبل از هرگونه اقدامی، موضوع را با پزشک معالج مطرح نمایید.
مصرف مکمل های غذایی بویژه در خصوص کودکان، سالمندان و کسانی که بیماری زمینه ای نظیر دیابت، بیماری های ریوی یا قلبی و عروقی دارند و همچنین در رابطه با زنان باردار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ممکن است در صورت عدم توجه به توصیه های پزشک، منجر به عوارض غیر قابل جبرانی شود.
علاوه بر این، توجه داشته باشید با توجه به شیوع تبلیغات ماهواره ای و اینترنتی، بهترین و معتبرتین مکان برای تهیه مکمل های غذایی، صرفا داروخانه ها هستند و عرضه مکمل های غذایی در خارج از داروخانه، بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، در خارج از داروخانه ممنوع است.
