مکمل‌های غذایی و و رزشی، دکتر لطفعلی پورکاظمی
دکتر لطفعلی پور کاظمی؛
نایب‌رییس یونسکو در حوزه دوپینگ سازمان ملل
دکتر پور کاظمی پس از اتمام پزشکی عمومی در ایران، توانست در سال‌های 77 تا 80 دوره تست تشخیصی قلب در رشته‌های اکوکاردیوگرافی، استرس اکو و تست‌های گرافیکی قلب را در آمریکا گذرانده و به‌عنوان برترین‌های سال 2000 میلادی در بیمارستان NAH دانشگاه مریلند بشوند. ایشان در حال حاضر رییس فدراسیون پزشکی ورزشی جمهوری اسلامی ایران IFSM و دبیر کل ستاد مبارزه با دوپینگ NADO و رییس کمیسیون پزشکی کمیته ملی المپیک NOC است.
وی صاحب کرسی‌های بین‌المللی همچون نایب‌رییسی یونسکو در حوزه دوپینگ سازمان ملل متحد UNESCO نیز هست. با وی در خصوص مکمل‌های غذایی گفتگو کرده‌ایم. پور کاظمی معتقد است مربیان باشگاه‌های ورزشی بدون گذراندن دوره‌های کارشناسی، نمی‌توانند به جوانی که به باشگاه آمده، مکمل یا پور تجویز کند
به‌طورکلی مکمل‌های غذایی تکمیل‌کننده کمبود مواد غذایی هستند. به‌طورکلی مواد غذایی را به 5 دسته تقسیم‌بندی کرد: 1- نشاسته‌ها (قندها و کربوهیدرات‌ها و ...) 2- پروتئین‌ها (اسیدهای آمینه) 3- چربی‌ها (تری گلیسیریدها، کلسترول و اسیدهای چرب) 4- ویتامین‌ها (A,B,C,D,E و ...) 5- مینرال ها (مواد معدنی مثل آهن، روی، امگا 6 و ...) نوزادان در کشور ما به دلیل اینکه ممکن است دچار فقر ویتامین یا آهن شوند، ضروری است که مکمل‌های آن را دریافت کنند. بیماران متابولیک به دلیل سوءتغذیه شدید به مکمل‌های غذایی بیمارستانی نیاز دارند. در حوزه ورزش ازآنجایی‌که ورزشکاران و قهرمانان در سطح حرفه‌ای به کالری بالایی نیاز دارند (هر فرد به 3000 کالری نیاز دارد)، کمبود کالری را با پودرهای مکمل ورزشی جبران می‌کنند.
مثلاً با استفاده از مکمل‌هایی از خانواده آمینواسیدها یا پروتئین که از خانواده پروتئین why هستند. این‌ها پروتئین‌های مجاز هستند ولی ما برای افرادی که باشگاه می‌روند که پرورش اندام را انجام دهند، توصیه نمی‌کنیم. چون مکمل‌های پروتئین یا نشاسته و ... باید زیر نظر پزشک یا کارشناس تغذیه استفاده شوند. به همین دلیل مربی بدون گذراندن دوره‌های کارشناسی، نمی‌تواند به جوانی که به باشگاه می‌رود، مکمل یا پور تجویز کند. چون این پودرها، ممکن است حاوی هورمون‌هایی باشند که سلامت فرد را به مخاطره می‌اندازد.
جوانی را در نظر بگیرید که داشتن اندامی متناسب برایش اهمیت زیادی دارد و حاضر است برای به دست آوردنش هر کاری انجام دهد. به او توصیه می‌شود از مکمل‌های لاغری استفاده کند یا اینکه مکمل‌های انرژی‌زا استفاده کند. بعد از مدتی دچار اعتیاد و افسردگی می‌شود و عوارض جسمی متعددی به سراغش می‌آید. در کشور 12 میلیون نفر ورزش همگانی می‌کنند.
در نظر بگیرید اگر این افراد به‌صورت غیر کارشناسی اقدام به مصرف مکمل‌ها کنند چه فاجعه غیرقابل جبرانی می‌تواند در حوزه سلامت پیش روی کشور قرار بگیرد. مهم‌ترین هورمون‌هایی که در مکمل‌های نیروزا ممکن است وجود داشته باشد شامل تستوسترون، ناندرولون، استانوزولول، سوما، متاندیون، هورمون رشد، انسولین، فوروسماید (لازیکس) هستند و علاوه بر آن، آمفتامین، مت‌آمفتامین (شیشه)، دی‌اکسی‌مت‌آمفتامین (اکس)، کوکائین، موادمخدر سنتی و انواع کورتون‌ها در این مکمل‌ها یافت می‌شوند از عوارض مصرف نادرست مکمل‌ها، می‌توان به مرگ ناگهانی، سکته قلبی، چربی کبد، آریتمی ضربان قلب، خونریزی دستگاه گوارش، عوارض اسکلتی و استخوانی و ... اشاره کرد.
این مکمل‌ها در ایران و جهان در اکثر موارد نظر کارشناسی می‌شوند و به‌صورت آزاد ارائه خواهد شد. در حدود 6 سال است که خریدوفروش مکمل‌ها، در باشگاه‌های ورزشی کنترل می‌شود و باید از داروخانه‌ها خریداری شود.
والیبالیست‌ها و بسکتبالیست‌ها و دوندگان به 60 درصد نشاسته نیاز دارند. این ماده موردنیاز را می‌توانند از کشمش، توت، خرما، ماکارونی و... دریافت کنند. مثلاً ناهار تیم ملی والیبال، در همین بازی اخیر، ماکارونی بود. ولی برای حجیم کردن عضلات در بدن‌سازی باید از 70 درصد پروتئین استفاده کنند.
کلاً همه افراد باید از 60 درصد نشاسته، 20 درصد پروتئین و 20 درصد چربی استفاده کنند. قهرمانان حرفه‌ای داشتیم برای المپیک لندن یا گوانجو یا ... که پرونده پزشکی داشتند. در برخی از مکمل‌ها به صورت غیر مجاز از داروهای هورمونی استفاده می‌شود و استاندارد نیستند.
به‌طورکلی در سالمندان چون سوخت‌وساز ضعیفی دارند، کمبودهای تغذیه‌ای هم حس می‌شود. مثلاً مصرف مکمل‌های آهن در خانم‌ها مفید است. امگا 3 یا امگا 6 برای آن‌هایی که بالای 40 سال سن دارند توصیه می‌شود. مولتی‌ویتامین به‌علاوه مینرال ها در یک کپسول گنجانده‌شده که بهتر است یک روز در میان مورداستفاده قرار بگیرد. مینرال ها و کلسیم و ویتامین D، امگا 3 و امگا 6 مکملی خوب برای خانم‌هاست.
البته کپسول‌های خون‌ساز زمانی داده می‌شود که در آزمایش‌ها، هموگلوبین افراد زیر 12 نشان داده شود. در غیر این صورت نیازی به مصرف مکمل خون‌ساز نیست. در آقایان از ترکیبات بالا کلسیم حذف می‌شود. چون خانم‌ها شرایط متفاوتی مثل بارداری و قاعدگی و یائسگی را متحمل می‌شوند.
