برند ژنریک پاشنه آشیل صنعت داروسازی،دکتر علی منتصری
فرهنگ کارآفرینانه در یک شرکت قبل از تأسیس شدن به ظهور میرسد. علت اصلی عدم موفقیت کارآفرینی در عرصه دارو، نبود شرایط و گرایش کارآفرینی است. در این زمینه ضرورت تدوین یک استراتژی مناسب برای بهبود عملکرد و تبیین مفهوم گرایش به کارآفرینی و نیز عوامل مؤثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه قبل از تولید محصول بازاریابی، تأمین منافع سازمان و مشتریان با گرایش بازار، مقیاس ارزیابی و رفتارهای مرتبط با نگرش استراتژیک کارآفرین است.
ضربالمثل معروفی است که میگوید اول چاه را بکن، بعد منارش را بدزد! درک درست از بازار داروئی ایران در شرایط عرضه بیشتر از تقاضا و فشار ناشی از هجوم کمپانیهای خارجی، حاکمیت را بر آن وامیدارد که با نگرش استراتژیک آینده صنایع داروسازی کشور و رشد و بالندگی آن را در عرصه داخلی و خارجی مورد تجزیهوتحلیل قرار دهد. صنایع داروسازی ما همانند هند و چین به دلیل ژنریکساز بودن از مزیتهای رقابتی چندانی برخوردار نیست و فرصتطلبی و مدیریت کارآمد در شرایط زمانی مناسب میتواند با سیاستگذاریهای منطقی و آیندهنگری این صنعت را از شرایط سردرگمی بهسوی امید و ثبات هدایت نماید.
در دنیا کسبوکار کشورهایی موفق بهخوبی از بازاریابی بهره جسته و با سازوکارهای خلاقانه موضوع نگاه به شرایط قیمت و کانالهای توزیع و تولید محصول کیفی به هر شکلی که مقدور است با نامگذاری معقول و خردمندانه و تفکیک نام و نشان کالا از سایرین به توسعه بازار و جلب نظر مصرفکننده داخلی در مرحله اول و مشتری خارجی در مرحله دوم پرداختهاند.
در شرایط حاضر که شرکتهای دولتی تنها راه رضایت مشتری را دادن تخفیف و حراج بنگاههای خود میدانند صنعت داروسازی نیاز به دلسوزی و تدابیر جانانه دارد. تا کجا میتوان با جایزه حرکت کرد و تدریجاً از کیفیت کاست. در عرصه رقابت به دلیل دسترسی به قیمت تمامشده پایین صنعت داروسازی کشور را زمینگیر، مبتدی و خالی از هر نوع انگیزه ساخته است.
علمای داروسازی خوب میدانند که کاربرد مداوم یک ماده اولیه مرغوب و ثبات سایر عوامل چه تأثیری در جذب و دفع دارو دارد. ما نیاز داریم ثبات رأی در کنترل کیفیت داشته و هراسان از نزول کیفی داروها و رویگردانی مشتریان اصلی خود در بازار داخلی باشیم. در این صورت بدون تردید هر دلسوزی در سیستم سیاستگذاری دارو باید برند ژنریک را جدی و قیمتگذاری منطقی و داشتن حاشیه و درصد بازاریابی را جدیتر بگیرد.
اگر امروز سهلانگاری گردد دیگر بعد از هجوم برندهای خارجی و تعطیلی بنگاههای داروسازی یکی بعد از دیگری آیندگان و تاریخ داروسازی هرگز ما را نخواهند بخشید. رقابت شدید، تقسیم بازار، صادرات به بازارهای خارجی و به دنبال گسترش سبد کالا و ساختن داروهائی که دهها تولیدکننده داخلی دارد نمیتواند تضمینکننده آینده داروسازی کشور باشد.
حالا که فرصت است بجای اندیشه جهت ورود برندهای جهانی با قیمتهای سرشار با نام و آوازه غربی و افتخار فروش و بازاریابی آنها یکبار برای همیشه هویت داروسازی کشور را با برند ژنریک ماندگار و رشدیابنده تثبیت کنیم. بیتردید نیاز داریم این مسیر را بهدرستی طراحی و با حمایت اساسی برند ژنریک داخلی را جدی بگیریم.
در این وادی چند اصل کلی ضرورت دارد:
چهارم: تولیدکننده برندژنریک کاملاً مسلط به مدیریت بازاریابی و ساختار قوی جهت بازاریابی فعال باشد تا بتواند با ارتباط علمی و درست، همکاری با مدرسین دانشگاهها، پزشکان و جامعه پزشکی رابطه صمیمی، علمی و منطقی پدید آورد.
درنهایت حتماً در قیمتگذاری چنین محصولاتی تنگنظری باید و باید کنار گذاشته شود و با کنترل و دیدن روند رشد در بازار سبد کالاهای برندژنریک شرکت را توسعه دهیم. شک ندارم که داروخانههای کشور چنین داروهایی را حمایت خواهند نمود و وقتی نماینده علمی حرفی برای گفتن داشته باشد دلیل ندارد که پزشک دلسوز ایرانی به کالای مرغوب کشور خودش پشت نماید.
باید یادمان باشد رئیس سازمان غذا و دارو بهعنوان بالاترین مقام داروئی کشور مسئولیت دارد که برند ژنریک داخلی را حتی به برندهای خارجی ترجیح دهد و تا آنجا که میتواند با نگاه به جلو و حفظ ارزشهای ملی و خودکفائی داروئی و اشتغال در کشور با نهایت انعطاف هر قدم مثبت در جهت کیفی سازی و استقلال ملی در عرصه داروسازی را غنیمت شمرده و مشوق اصلی و تعیینکننده در خلق برندژنریکهای داخلی و ترغیب جامعه پزشکی به مصرف آنها باشد.
اگر در داخل با جلب رضایت پزشکان خود برای مصرف داروهای کیفی تولیدی موفق نشویم، هرگز نخواهیم توانست بازارهای خارجی را به تسخیر خود درآوریم. تاریخ داروسازی هرگز رفتار و تشویق ما برای ارتقاء کیفی داروسازی کشور و خودکفائی و غلبه بر برندهای خارجی در داخل را فراموش نخواهد کرد.