دکتر مریم افراخته از مولفه های موثر بر سلامت زنان می گوید
دکتر مریم افراخته- متخصص زنان و زایمان و عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی
خانم دکتر، بسیاری از صاحبنظران، سلامت زنان را بهترین هدیه به خانواده ها می دانند و اعتقاد دارند که گام نخست برای پرداختن به موضوع سلامت خانواده، توجه بهسلامت زنان است. این باور از کجا نشأت گرفته و چرا سلامت زنان از منظر سیاستگذاران حوزه سلامت از زاویهای خاص موردتوجه قرار میگیرد؟
در این خصوص باید به چند محور اشارهکنیم.
اول اینکه زنان در انجام مسئولیت جهت تأمین بهداشت و سلامت جامعه نقش مهم و مؤثری
را عهدهدار هستند، زیرا در بسیاری از جوامع، آنان نهتنها مسئول سلامت خود هستند،
بلکه بیشترین مراقبتها را برای سلامت و بهداشت خانواده خود انجام میدهند. توجه به
سلامت زنان علاوه بر این دلیل که تقریباً نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند، ناشی
از این است که بر اساس تحقیق های انجام شده در سه دهه اخیر، وضعیت سلامت زنان تأثیر
بسزایی بر سلامت فرزندان، خانواده، جامعه و محیط پیرامون آن دارد. بر این اساس چنانچه
مشکلاتی اعم از سوءتغذیه، کار طاقتفرسا، بارداریهای غیر ایمن و دیگر مسائل فرهنگی
و اجتماعی مؤثر بر سلامت آنها نادیده انگاشته شود و سلامتی خانواده آنان در کنار سلامتی
خودشان دچار آسیب خواهد شد.
محور دوم این که بسیاری از عوامل بیولوژیکی، اجتماعی و فرهنگی، زیستمحیطی و
اقتصادی وضعیت سلامت زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. از طرفی زنان در مقایسه با
مردان به دلایل فیزیولوژیک، دوران بارداری، شیردهی و نیز یائسگی شانس بیشتری برای
ابتلا به بیماریها و ناتوانیها دارند. لذا رویکردی مبتنی
بر شواهد جهت مدیریت مسائل مرتبط با بهداشت باروری، سلامت سالمندی بانوان، کنترل بیماریهای
واگیردار و بیماریهای مزمن در آنها احساس میشود. حاملگیهای ناخواسته و جلوگیری از سقطهای غیرقانونی و خطرناک بیانگر نیاز
بیشتر زنان به دسترسی و آموزش است. گزارشها حاکی از آن است که سلامت زنان در سنین
15 تا 45 سالگی عمدتاً تحت تأثیر نقش باروری آنان است.
محور سوم در روح فداکارانه مادران نهفته است. مادر در خانواده بهترین غذاها را
برای فرزندان و همسر خود تأمین میکند و در بسیاری از مواقع خود از مواد مغذی بینصیب
میگردد. گذر از بلوغ، قاعدگی و بارداری، شیردهی و سپس یائسگی، زنان را با نیازهای
تغذیهای مختلفی روبرو میکند که توجه نکردن به این نیازها آنان را در معرض ابتلا
به اختلالات مختلفی مانند کمخونی، ریزش مو، خستگیهای مزمن، افسردگی، کاهش میل جنسی و پوکی استخوان قرار میدهد. در کنار این مسائل یکی دیگر از مشکلاتی
که زنان و دختران جوان را نیازمند توجه بیشتر به مواد مغذی دریافتی میکند این است
که آنها برای دستیابی بهتناسب اندام دلخواه بهشدت تلاش میکنند و به دنبال
پیروی از رژیمهای غذایی کمکالری، سوءتغذیه یکی از بزرگترین تهدیدهایی که متوجه سلامت
آنها است. این کمبودها آنها را با خستگی، ضعف جسمانی و درنتیجه بیحوصلگی برای فعالیتهای
روزانه روبرو میکند.