دهیدرواپی اندروسترون

DHEA دارای فعالیت ضعیف آندروژنی است. این ماده در غده‌ آدرنال به آندروژن‌های دیگر شامل ‌اندروستن دیول و تستسترون متابولیزه می‌گردد. هم چنین به استروژن، استرون و استرادیول نیز متابولیزه می‌شود. DHEAاز طریق یک واکنش برگشت پذیر به DHEAS تبدیل می‌شود.

DHEA و DHEAS در مغز یافت شده‏اند و به نظر می‌رسد، مسیرهای تولید این محصولات در سیستم عصبی وجود دارد. نورواستروئیدها، استروئیدهایی‌ هستند که به طور مستقل در سیستم عصبی تجمع می‌یابند و حداقل در قسمتی تحت حمایت مواد تولید شده در غدد اندوکرین سازنده استروئید هستند.

این مواد می‌توانند به صورت denovo در سیستم عصبی از پیش‌سازهای استرولی ساخته شوند. DHEA و DHEAS در سیستم عصبی به‏عنوان نورواستروئیدها (Neurosteroids) طبقه‌بندی می‌گردند. نورواستروئیدها شامل ترکیبات 3 ـ آلفا ـ هیدروکسی (به‌طور مثال پرگننولون،DHEA و DHEAS) و متابولیت‌های پروژسترون می‌باشد. دیده شده است که بیان آنزیم P450c17 و بیوسنتز DHEA توسط مسیر توزیع سه گانه آستروسیت‏ها،الیگودندروسیت‏ها و نورون‌ها تداخل می‌نمایند.

DHEA وDHEAS به‏عنوان تعدیل گرهای گیرنده‏های گاماآمینوبوتیریک اسید نوع I و گیرنده‏های N ـ متیل ـ D ـ آسپارتات عمل می‌نماید و ممکن است دارای خصوصیات افزایش حافظه، ضد اضطرابی و القای خواب REM (خواب با حرکات سریع چشم) باشند.

DHEA و DHEAS توسط مؤسسات بیوتکنولوژی به‏عنوان داروهای احتمالی تکامل یافته‌اند. Prestara یک شکل صناعی DHEA، یک داروی انحصاری برای پیشگیری از کاهش تراکم مواد معدنی استخوان در بیماران مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک(SLE) تحت درمان با گلوکوکورتیکوئیدها محسوب می‌شود. DHEA نیز به عنوان یک درمان احتمالی برای لوپوس اریتماتوز سیستمیک در حال بررسی است. 

DHEAS تزریقی جهت درمان احتمالی حملات حاد آسم و سوختگی شدید در حال پیشرفت است. DHEA قابل تزریق برای حفظ بافت عصبی و میوکارد از اثرات نامطلوب آسیبهای ایسکمی/پرفیوژن دوباره مرتبط با حملات قلبی، سکته مغزی و جراحی قلبی عروقی تکامل یافته است. عرضه مطمئن و مؤثر این داروها در حال بررسی است. 

DHEA به صورت دهیدرواپی اندروسترون و پراسترون شناخته می‌شود. DHEAS به صورت دهیدرواپی اندروسترون سولفات، دهیدرواپی اندروسترون ـ 3 ـ سولفات و پراسترون سولفات شناخته می‌شود. 

DHEA می‌تواند در آزمایشگاه از استروئید ساپوجنین دیوزجنین ساخته شود که از گیاهان Dioscora wild yam مانند Cabeza de negro و barbasco استخراج می‌شود. بسیاری از مکمل‌های DHEA با این روش ساخته می‌شوند. در حقیقت، این عصاره‌های یام وحشی مکزیکی به‏عنوان نقاط آغازین برای ساخت اجزای قرص خوراکی جلوگیری از بارداری (OCP) عمل کردند. عصاره‌های گیاهان یام وحشی Dioscorea mexicana، Dioscorea Villosa با دیگر گونه‌های Dioscorea پس از خوردن آن‌ها به DHEA تبدیل نمی‌شوند. اطلاعاتی که یام وحشی را به‏عنوان" DHEA طبیعی" عرضه‌ می‌کنند، نامعتبر هستند.

DHEA خوراکی دارای فعالیت خفیف اندروژنی است. DHEA و DHEAS دارای چندین فعالیت اثبات شده شامل فعالیت‌های ضدالتهابی، ضد سرطانی، ضد چاقی،ضد دیابت، تنظیم کننده ایمنی، افزایش حافظه و ضد پیری می‌باشد.

بعضی از اثرات گزارش شدة DHEA خوراکی ممکن است ناشی از فعالیت ضعیف اندروژنیک آن باشد. DHEA به اندروستن‌دیون که در گردش خون به اندروژن و استروژن تبدیل می‌گردد، متابولیزه می‌شود. فواید مشاهده شدة DHEA در زنان پس از یائسگی، ممکن است به دلیل فعالیت اندروژنیک ضعیف آن باشد. تجویز DHEA در دوزهای فیزیولوژیک، اندروژن‌ها را در زنان افزایش می‌دهد، اما در مردان این‌گونه نیست. استروژن‌های در گردش هم در زنان و هم در مردان افزایش می‌یابد.

DHEA یک تنظیم کننده مهاری کمپلکس گیرنده‌های گاما ـ آمینوبوتیریک‌اسید ـ بنزودیازپاین در رت‏ها می‌باشد که اثر اسیدهای آمینه تحریکی موجود بر گیرنده‌های NMDA را در رت‏ها افزایش می‌دهد. چگونگی ارتباط این با اثرات DHEA خوراکی در انسان، مورد بحث است.

کاهش فعالیت سیستم ایمنی انسانی که با گذشت سن رخ می‌دهد، به‏عنوان پیری ایمنی شناخته می‌شود. اگرچه نه به عنوان تنها فاکتور، اما افزایش نسبت کورتیزول/ DHEA هم یک فاکتور دخیل در پیری ایمنی به نظر می‌رسد. دو هورمون استروئیدی آدرنال در ظاهر دارای اثرات متضادی به عملکرد ایمنی هستند.

به‌طور کلی، کورتیزول یک عامل سرکوب‌گر ایمنی است در حالی که DHEA عملکرد ایمنی را افزایش می‌دهد. تغذیه تکمیلی با DHEA در افراد مسن ممکن است مفید باشد. اگرچه مطالعات انسان بالینی بیشتری برای تأیید آن مورد نیاز است.

با افزایش سن، چندین تغییر در مسیرهای پیام‌رسانی التهابی و در مدیاتورهای التهابی مختلف رخ می‌دهند. این تغییرات در ارتباط با شماری از بیماری‌های دژنراتیو مختلف شامل بیماری قلبی عروقی و بیماری‌های نورودژنراتیو می‌باشد. DHEA و DHEAS ممکن است قادر به تعدیل بعضی از این تغییرات باشند.

گزارش شده است که درمان سلول‌های اندوتلیال آئورت با DHEAS به وضوح فعال شدن فاکتور عمده رونویسی التهابی NF-کاپا B القا شده با فاکتور نکروزتومور ـ آلفا (TNF ـ آلفا)، فعال کننده فاکتورهای رونویسی عمده التهابی مانند NF کاپا B، را مهار کرده و همچنین سطح مهار کننده NF کاپا B مانند IKappaB آلفا را افزایش می‌دهد. تصور می‌شود که گیرنده‌های آلفای فعال شده با پرولیفراسیون پراکسی زوم(آلفا ـ PPAR) در این مهار دخیل است.

در یک مطالعه دیگر دربارة DHEAS اما نه دربارة DHEA، گزارش شد که این ماده بیان ژن پراکسی زومی را از طریق فعال‌سازی PPAR ـ آلفا افزایش می‌دهد بنابراین، ممکن است DHEA به‏عنوان یک تنظیم‌گر اندوژن مهم در مسیرهای کبدی وابسته به PPAR ـ آلفا عمل کند، که هموستاز لیپید را برقرار کرده و از کاهش بیان PPAR ـ آلفا سلول در طی افزایش سن جلوگیری می‌کند.

شواهدی وجود دارد که در مردان و زنان مسن، سطح DHEAS به‌طور منفی با غلظت سرمی سیتوکین التهابی اینترلوکین ـ 6 (IL-6) در ارتباط است. افزایش تولید IL-6 در طول گذشت سن ممکن است در ارتباط با کاهش ترشح DHEAS باشد. در تجویز DHEAS به حیوانات مسن دیده شد که PPAR ـ آلفا فعال و اثرات بیش التهابی IL-6 معکوس گردید. کارآزمایی‌های بالینی‌ بیشتری برای بررسی فعالیت التهابی DHEAS و DHEA و مکانیزم این فعالیت مورد نیاز است. چندین مطالعه انسانی بر روی اثر DHEA در لوپوس اریتماتوز سیسمیک (SLE) در حال انجام است، اما هنوز نتیجه‌ای به دست نیامده است. 

DHEA پس از جذب از روده باریک به کبد منتقل می‌گردد و درآنجا عمدتاً توسط آنزیم سولفوترنسفراز به DHEAS متابولیزه می‌شود. DHEA و DHEAS در بافت‌های مختلف بدن توزیع شده و به متابولیت‌هایی شامل آندروستن دیون، تستسترون، استروژن‌ها (استرون و استرادیول) اندروستن دیول و 7 ـ اکسو ـ DHEA کاتابولیزه می‌شوند. تفاوت‌های فردی زیادی در متابولیسم DHEA خوراکی وجود دارد. دفع DHEA و متابولیت‌های آن به‌طور اولیه از مسیر ادراری است.

با توجه به نتایج بسیاری از تحقیقات، این ماده به‏عنوان داروی کنترل‌شده‌ای در انگلستان و یک داروی نسخه‌ای در کانادا تجویز می‌شود. DHEA به‏عنوان مکمل برای درمان یا پیشگیری در هر شرایطی بدون توصیه و پایش پزشکی اندیکاسیون ندارد. این هورمون ممکن است به بهبود برخی علائم لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) کمک کرده، پاسخ ایمنی را در بعضی افراد افزایش دهد و ممکن است در بعضی زنان دچار ناکفایتی آدرنال، اندیکاسیون یابد.

شواهد اولیة بسیاری وجود دارد که DHEA می‌تواند دارای یک اثر مثبت بر روی خلق وخو حافظه باشد. جایگزینی DHEA بعد از یائسگی،‌ در حد فرضیه می‌باشد. هیچ شاهد مورد اعتمادی از این‌که DHEA بتواند در کاتابولیسم چربی و افزایش توده عضلانی موثر باشد، وجود ندارد. نقش این هورمون در ارتقای فعالیت جنسی و مقابله با سرطان، بیماری قلبی، خستگی، دیابت، پوکی استخوان و پیرشدن هنوز اثبات نشده است.

مکمل DHEA در افراد دچار سرطان پروستات، سینه، رحم و تخمدان و افراد دارای حساسیت شناخته شده به یک محصول حاوی DHEA منع مصرف دارد.

مکمل DHEA باید توسط کودکان، نوجوانان، زنان باردار و مادران شیرده اجتناب شود. قبل استفاده از DHEA برای هر شرایط سلامتی، باید با پزشک مشورت شود.

مکمل DHEA باید توسط کودکان، نوجوانان، زنان باردار و مادران شیرده اجتناب شود. قبل استفاده از DHEA برای هر شرایط سلامتی، باید با پزشک مشورت شود.

DHEA، CYP3A4 را در آزمایشگاه مهار می‌کند و می‌تواند غلظت سرمی بسیاری از داروهایی که توسط این ایزوآنزیم متابولیزه می‌گردند، را افزایش دهد.

در بعضی افرادی که آلپرازولامAlprazolam یا دیلتیازم Diltiazem مصرف می‌کنند، سطح DHEA و DHEAS ممکن است افزایش یابد. این افراد ممکن است در معرض خطر بیشتری برای هر عارضة جانبی مکمل DHEA باشند. دانازول Danazol، دگزامتازون Dexamethazone، انسولین و مورفین ممکن است سطح اندوژن DHEA و DHEAS را کاهش دهند. ممکن است DHEA در صورتی که طولانی مدت با 4 ـ آندرستن دیون، 4 ـ اندروستن دیول، 5 ـ آندروستن دیون، 19 ـ 4 ـ نوراندروستن دیون و 19 ـ 5 نورآندستن دیول و همچنین درمان جایگزین تسترون استفاده شود، اثرات ناخواستة تجمعی ایجاد می‌کند.

دوز جایگزین فیزیولوژیک DHEA معمولاً حدود 20 – 25 میلی‌گرم در روز می‌باشد. درباره استفاده از DHEA باید با پزشک مشورت شود. دوزهای بالاتر از 50 میلی‌گرم روزانه باید توسط پزشک برای اجتناب از عوارض جانبی مذکور به دقت پایش شود. 

DHEA توسط کمیته بین المللی المپیک، انجمن‌های ملی ورزشکاران، لیگ فوتبال ملی و دیگر سازمان‌‏های ورزشی،ممنوع شده است.