هیدروکسی تریپتوفان

5-HTP یک پیش ساز مستقیم در بیوسنتز نوروترنسمیتر 5- هیدروکسی تریپتامین (سروتونین یا 5-HT) می‌باشد.
5-HT به خودی خود به صورت بیوشیمیایی از آمینو اسید ضروری L-تریپتوفان مشتق شده است.

در اتحادیه اروپا، 5-HTP همراه کربیدوپا، به عنوان یک ترکیب دارویی در درمان افسردگی، همچنین در درمان سندرم Gilles de la Tourette و برای درمان علائم خودآزاری سندرم Lesch-Nyhan نیز به کار می‌رود. 5-HTP در ایالات متحده امریکا یک داروی خاص و انحصاری در درمان Postanoxic intention myoclonus، که از عوارض نادر (cardiopulmonary resuscitation) CPR است، محسوب می‌شود. 5-HTP در این اختلال در ترکیب با کربیدوپا به کار می‏رود.
L- تریپتوفان یک مکمل غذایی پرطرفدار در آمریکا بود. تا اینکه در نوامبر 1989، FDA مصرف این مکمل را به علت گزارشاتی ازعوارض جانبی شدید آن محدود کرد. این اثرات جانبی قسمتی از یک سندرم به نام سندرم میالژی ائوزینوفیلی esoinophilia myalgia (EMS) می‌باشد.

علت ایجاد این سندرم نه به دلیل مصرف L-تریپتوفان، بلکه احتمالا به علت آلودگی در این اسید آمینه حاصل از میکروارگانیسم‏های اصلاح شده ژنتیکی GMO)) بوده است. جستجو برای عوامل سمی و آلودگی احتمالی در مکمل‏های مشکوک آغاز و اگرچه تعدادی از این موارد یافت شده‌اند اما هیچکدام بصورت قطعی به عنوان عامل ایجاد EMS تشخیص داده نشده‌اند.
با این حال در 1991، FDA فروش مکمل L- تریپتوفان در آمریکا را ممنوع اعلام کرد. در سال 2001، این محدودیت کمتر، اما واردات آن تنها تحت شرایط خاصی مجاز شمرده شد. در می‌2005، FDA به طور کامل محدودیت مصرف این مکمل را لغو نموده و در مدت زمان کوتاهی این مکمل دوباره در بازار مکمل‏های غذایی مانند فروشگاه‌های مواد غذایی سالم، داروخانه ‏ها و تبلیغات اینترنتی ظاهر شد.
جهت پر نمودن خلا ناشی از حذف تریپتوفان از بازار مکمل‌های غذایی تمایل به جایگزینی5-HTP ایجاد شد. به علت ارتباط شیمیایی و بیوشیمیایی این ماده به L-تریپتوفان ایمنی آن توسط دولت، آکادمی¬ها و صنایع مورد بررسی قرار گرفت. در آگوست 1998، FDA گزارشی مبنی بر شناسایی 10 مورد EMS که احتمالا با 5-HTP مرتبط بودند، منتشر کرد که البته هیچ کدام به مرگ منجر نشده بودند. هیچ مورد جدیدی از EMS تاکنون گزارش نشده است.
مشکل دیگری که در ارتباط با 5-HTP وجود دارد، تبدیل محیطی دوزهای بالای آن به 5- هیدروکسی تریپتامین (سروتونین یا 5-HT) و افزایش سطح سرمی سروتونین و به دنبال آن واکنشهای نامطلوب ناشی از سطوح بالای سروتونین می‌باشد. بدین منظور در اروپا 5-HTP به همراه کربیدوپا برای درمان افسردگی مصرف می‌شود. زیرا این ترکیب از تبدیل محیطی 5-HTP به سروتونین جلوگیری می‌کند.

همانطور که در بیماری پارکینسون از ترکیب کربیدوپا به همراه L-dopa برای جلوگیری از تبدیل محیطی آن به دوپامین و حفظ اثر بخشی آن استفاده می‌شود.5-HTP همچنین تحت عنوان L-5-HTP، L-5 هیدروکسی تریپتوفان، اکسی تریپتان و اسید –L 2 آمینو-3- (5 هیدروکسی- 1- H- ایندول-3-Y-1) پروپیونیک شناخته می‌شود.

فرمول مولکولی آن C11H12N2O3 است و وزن مولکولی آن 23/220 دالتون است.
یک منبع اصلی تجاری 5-HTP گیاه آفریقایی به نام Griffonia Simplicifolia، یک گونه Carob می‌باشد. مقادیر کمی از 5-HTP، مانند سروتونین، در منابع غذایی شامل موز، گوجه فرنگی، آوکادو، آلو، بادمجان، گردو و آناناس یافت می‌شود.

 مکانیسم اثر ضد افسردگی 5-HTP احتمالا به واسطه تبدیل آن به نوروترنسمیتر سروتونین که دارای نقش اصلی در سطوح احساسی می‌باشد، است. ضد افسردگی¬ها می¬توانند هم از طریق اتصال به یک یا چند خانواده از گیرنده¬های سروتونین 5-HT و هم با ممانعت از باز جذب سروتونین عمل کنند. ضد افسردگی¬های سه حلقه‌ای می‌تواند تا قسمتی با اتصال به گیرنده¬ 5-HT6 سروتونین عمل کنند. این گیرنده عضوی از خانواده¬ی G پروتئین‌ها بوده و بصورت مثبت به یک سیستم پیام¬آور ثانویه آدنیلات سیکلاز جفت می‌شود. بازدارنده¬های خاص بازجذب سروتونین (SSRI) از بازجذب سروتونین جلوگیری می¬کنند. 5-HTP اغلب به یک یا چند گیرنده¬ی 5-HT متصل شده که البته تا کنون هیچ یک به طور قطعی شناخته نشده است.

شواهدی مبنی بر این وجود دارد که 5-HTP می‌تواند در برخی از مبتلایان به فیبرو میالژیا اثر ضد درد داشته باشد. نتایج یک مطالعه، اثرات سودمندی از 5-HTP را در افراد مبتلا به سر درد‌های تنشی مزمن نشان داد. اثر ضد درد احتمالی 5-HTP می¬تواند قسمتی به علت تبدیل آن به سروتونین باشد. 5-HTP در افزایش بتا – اندورفین پلاسما و سطوح مت- انکفالین پلاکتی که می‌توانند اثرات ضد درد اندوژن را تقویت کنند، نیز نقش دارد.

مکانیزم فعالیت ضد چاقی 5-HTP به خوبی درک نشده است. سروتونین برای تنظیم رفتار غذا خوردن و کاهش دریافت غذا در انسان¬ها و جوندگان شناخته شده است. نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد که این اثر با میانجی گری لپتین اعمال می¬گردد زیرا سطح لپتین سرم موشها بدنبال تزریق سیستمیک 5-HTP افزایش یافته است. لپتین یک پروتئین مشتق از بافت چربی، محصول ژن ob (obesity)، یک پلی¬پپتید چند عملکردی مرتبط با توسعه¬ اختلالات مرتبط با چاقی در انسانها می‌باشد.
رادیکال هیدروکسیل یکی از قوی‌ترین و مخرب‌ترین گونه¬های فعال اکسیژن (Ros) می‌باشد. 5-HTP در محیط آزمایشگاه، دارای پتانسیل بیشتری برای نابودی رادیکال هیدروکسیل در مقایسه با ویتامین c یا ملاتونین می‌باشد.

مقدار مشخصی از یک دوز خوراکی 5-HTP در روده¬ی کوچک به 5- هیدروکسی تریپتامین (5-HTP یا سروتونین) دی کربوکسیله می¬گردد. تزریق کربیدوپا به همراه 5-HTP، از این دی کربوکسیلاسیون که از طریق دی کربوکسیلاز وابسته به ویتامین B6 کاتالیز می‌شود، جلوگیری می¬کند. دی کربوکسیلاسیون محیطی 5-HTP در افراد دارای کمبود ویتامین B6 کاهش یافته در صورتی که در افرادی که همزمان مکملهای ویتامین B6 در دوزهای 5 میلی‌گرم یا بیشتر مصرف می-کنند با وسعت بیشتری اتفاق می‌افتد.
کارایی جذب 5-HTP، مثل محصول دکربوکسیلاسیون آن سروتونین، حدود 47 تا 84% است. جذب 5-HTP طی یک فرآیند انتقال فعال اتفاق می¬افتد. 5-HTP از طریق جریان پورت به کبد، جایی که حدود 25% دز مصرفی از طریق L- آروماتیک آمینو اسید کربوکسیلاز وابسته به B6 به 5-HT متابولیزه می‌شود، انتقال می¬یابد.

5-HT سپس به استالدهید 5- هیدروکسی ایندول که به سرعت به 5- هیدروکسی ایندول استیک اسید (5-HIAA) تبدیل شده، متابولیزه می‌شود.  5-HTP متابولیزه نشده در کبد، از طریق گردش خون عمومی به بافتهای مختلف بدن شامل مغز، منتقل می‌گردد. این ماده به سرعت از سد خونی- مغزی گذشته و در سلولهای مغزی به سروتونین تبدیل می‌شود. 5-HIAA مهم‌ترین متابولیت دفعی کلیوی 5-HTP می‌باشد.
اندیکاسیون و کاربرد
5-HTP در برخی شرایط خاص، به خصوص شرایط کمبود سروتونین مانند افسردگی و همچنین در مبتلایان به چاقی، بی‌خوابی، سردرد مزمن و فیبرومیالژیا مفید می‌باشد.

در آگوست 1998، FDA گزارشی مبنی بر شناسایی 10 مورد EMS که احتمالا با 5-HTP مرتبط بودند، منتشر کرد که البته هیچ کدام به مرگ منجر نشده بودند. هیچ مورد جدیدی از EMS تاکنون گزارش نشده است. اختلالات پوستی مشابه اسکلرودرما در بعضی افراد که ترکیبی از 5-HTP با کربیدوپا را مصرف می¬کردند، گزارش شده است.
عوارض جانبی گزارش شده شامل تهوع، استفراغ، اسهال، مشکل تنفسی و از دست دادن اشتها می‌باشد. اثرات جانبی عصبی شامل گشادی مردمک، رفلکسهای حساس غیر طبیعی Abnormally sensitive reflex، از دست دادن هماهنگی عضلات و تاری دید در افراد مصرف کننده¬¬ مقادیر بالای 5-HTPگزارش شده است. دیس ریتمی قلبی نیز گزارش شده است.

دوزهای بالای 5-HTP بطور چشمگیری سطوح سرمی سروتونین را افزایش داده که از نظر تئوری می¬تواند منجر به سندرم سروتونین شود. علائم و نشانه¬های سندرم سروتونین شامل گیجی، اضطراب، تعریق زیاد، اسهال، تاکی کاردی، تیک عضلانی و افزایش رفلکس می‌باشد. فشار خون، کما /عدم پاسخدهی، تشنج و مرگ می¬تواند در صورت عدم درمان این سندرم اتفاق بیفتد. هیچ گزارشی از سندرم سروتونین در اثر مصرف 5-HTP در انسانها در دست نیست. ترکیب 5-HTP با سایر عوامل سروتونرژیک می¬تواند ریسک این وقوع را افزایش دهد. 21 مورد از مسمومیت 5-HTP در سگها گزارش شده است. بلع تصادفی 5-HTP در سگها به سندرمی مثل سروتونین منجر شده که در سه مورد مرگ گزارش شده است.

اگر چه یک سندرم سروتونین (full-blawn) در افراد مصرف کننده¬ 5-HTP نامحتمل است، اما علایم مرتبط با سطوح سرمی بالای سروتونین قابل مشاهده است. در یک گزارش خانمی 56 ساله با سابقه 12 هفته اسهال به کلینیک مراجعه کرد. تنها یافته¬ غیر طبیعی در آزمایش‌های اولیه¬ افزایش سطح
5- هیدروکسی ایندول استیک اسید (یک متابولیت از سروتونین جهت تعیین سطوح غیر طبیعی سروتونین) در ادرار 24 ساعته او بود. یک انکولوژیست عقیده داشت که بیمار احتمالا سندرم کارسینوئید دارد. او به بیمار گفت که سطح افزایش یافته 5-HIAA در او با نقص کارسینوئیدی منتشر شده مرتبط است. طی گزارش‌گیری مشخص شد که وی طی 18 ماه گذشته روزانه 100 میلی‌گرم 5-HTP مصرف کرده است. دو هفته پس از قطع دریافت این مکمل آزمایش ادرار وی نرمال و اسهال او بهتر شد.