فسفاتیدیل سرین

در بافت‌های حیوانی، فسفاتیدیل سرین از فسفاتیدیل اتانول آمین از طریق جایگزینی L- سرین به جای اتانول آمین تولید می‌شود. فسفاتیدیل اتانول آمین خود از دی آسیل گلیسرول و CDP- اتانول آمین سنتز می‌شود.
فسفا تیدیل سرین از نظر شیمیایی به عنوان 1و 2- دی آسیل- sn- گلیسرول- 3- L- فسفو سرین شناخته شده، مخفف آن ptd ser، Gro PSer Acyl2 و PS است که به طور معمول فسفا تیدیل سرین یا PS نامیده می‌شود.
ترکیب اسید چرب فسفاتیدیل سرین مشتق از مغز گاو با لسیتین سویا فرق دارد. فسفا تیدیل سرین لسیتین سویا عمدتاً حاوی اسیدهای چرب چند غیراشباع است در حالی که فسفاتیدیل سرین مشتق از مغز گاو عمدتاً حاوی اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع دارای یک پیوند دوگانه مانند دوکوزا هگزاانوئیک اسید است.
فسفاتیدیل سرین علاوه بر شرکت در ساختار غشاهای بیولوژیک، دارای فعالیت انتقال پیام نیز می‌باشد.

مکانیسم اثر این ماده هنوز به طور کامل مشخص نشده است. داده‌های موجود حاصل از مطالعات حیوانی است. کاهش عملکرد کولینرژیک یکی از علل اختلالات شناختی در بیماری آلزایمر است که به همین دلیل شایع‌ترین داروهای مورد استفاده در درمان این بیماری‌، مهارکننده‌‌های قابل برگشت استیل کولین استراز هستند. مکانیسم عمل این داروها، افزایش سطح استیل کولین در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر می‌باشد.
مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که فسفاتیدیل سرین، با افزایش موجودیت کولین اندوژن برای سنتز denovo استیل کولین، ذخائر و آزاد سازی استیل کولین را در مغز موش‌های پیر افزایش می‌دهد.
در بیماری آلزایمر، ناحیه هیپوکامپ مغز که نقش مهمی در فعالیت‌های شناختی دارد، تحت تاثیر قرار می‌گیرد. شاخه‌های دندریتی سلول‌های پیرامیدال، هدف پست سیناپسی ورودی تحریک‌پذیر به هیپوکامپ، به عنوان سوبسترایی برای ذخیره اطلاعات معرفی شده است.

از دست رفتن شاخه‌های دندریتی وابسته به سن در نورون‌های پیرامیدال در مغز انسان گزارش شده است. به نظر می‌رسد، میزان از دست رفتن سیناپس با میزان آسیب شناختی مرتبط باشد. آزمایشات انجام شده روی موش‌ها نشان می‌دهد که تجویز فسفا تیدیل سرین به موشها از کاهش وابسته به سن در تراکم شاخه‌های دندریتی هیپوکامپ پیشگیری می‌کند. تسهیل آزاد شدن استیل کولین توسط پروتئین کیناز C در موش‌ها نیز گزارش شده است.
نتایج مطالعات نشان می‌دهد که فسفا تیدیل سرین فعالیت پروتئین کیناز C را در موش‌های پیر احیا می‌کند. تحریک برداشت کلسیم توسط سیناپتوزوم‌های مغز و فعال کردن پروتئین کیناز C، مکانیسم‌های فرضی دیگر برای توجیه نقش فسفا تیدیل سرین در بهبود فعالیتهای شناختی است.

مطالعات فارماکوکینتیک فسفاتیدیل سرین در موش‌ها انجام شده است. فارماکوکنیتیک این ماده در انسانها کمتر شناخته شده است. در موش‌ها به نظر می‌رسد که فسفا تیدیل سرین به طور گسترده‌ای در روده‌ کوچک هضم شده و متابولیتهای عمده آن، لیزو فسفا تیدیل سرین، یک ماده‌ حاوی تنها یک اسید چرب و فسفا تیدیل اتانول آمین می‌باشد.
پس از جذب، لیزو فسفا تیدیل سرین در سلول‌های موکوسی روده متابولیزه شده و فسفا تیدیل سرین حاصل از آن وارد جریان لنفاوی روده کوچک می‌شود.

به نظر می‌رسد که فقط مقادیر ناچیزی از فسفا تیدیل سرین هضم شده به عنوان بخشی از ذخائر فسفو لیپیدی به گردش سیستمیک می‌رسد. سهمی از این ماده که به مغز می‌رسد حتی بعد از تزریق اینتراپریتونئال یا تجویز خوراکی بسیار ناچیز است.

بیشتر اثرات رفتاری و نوروشیمی مشاهده شده در مطالعات حیوانی، فقط بعد از تکرار دوز اینتراپریتونئال یا خوراکی فسفا تیدیل سرین حاصل شده است.