بر اساس دستورالعمل سازمان غذا و دارو، سایت هیچگونه فعالیتی در راستای فروش مکمل های غذایی ندارد.

عوارض آلودگی هوا، سلامت مردم را سلاخی می کند+ توصیه های تغذیه ای

عوارض آلودگی هوا، سلامت مردم را سلاخی می کند+ توصیه های تغذیه ای


دکتر علی چراغوندی، فوق تخصص ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید پزشکی است. باوی در رابطه با بیماری های تنفسی صحبت کرده ایم

بیماری های تنفسی در چه فصلی از سال شایع تر هستند؟ و آیا آلودگی هوا در تشدید آنها اثرگذار است؟

همانطور که می دانید برخی بیماری های تنفسی، بیماری های فصلی هستند و فقط در بعضی فصل های سال، شایع می شوند. آلرژی‌های فصلی، یکی از انواع شایع آلرژی‌ها هستند که برخی از افراد در فصل بهار یا پاییز به آن مبتلا می‌شوند. همچنین در فصل زمستان اغلب عفونت های ویروسی، شایع می شود. در میان عفونت ها هم معمولا عفونت های تنفسی فوقانی و تحتانی از همه بیشتر شایع هستند. معمولاً فصل تابستان برای بیماران ریوی فصل خوبی است هم بخاطر اینکه آلودگی هوا کم است و هم از جهت اینکه بیماری های ویروسی کمتر دیده می شوند. 

علاوه بر این، در فصول سرما به خصوص در کشوری مثل ایران که آلودگی هوا زیاد است، به خاطر پدیده اینورژن درشهرهای بزرگ مثل تهران بیماری های تنفسی خیلی تشدید می‌شود. از جمله این بیماری برونشیت مزمن است که به خصوص در سیگاری ها دیده می شود.

در فصول سرد، ممکن است دچار سرماخوردگی و یا تنگی نفس‌های خیلی شدید شوند و حتی نیاز به بستری شدن پیدا کنند. همچنین علائم و حملات آسم در هوای آلوده تشدید می‌شود.

 اگر بخواهیم نقش آلودگی هوا در تشدید بیماری های ریوی را بررسی کنیم، باید بگوییم که اصولا در بیماری هایی مانند آسم یا بیماری هایی نظیر انسداد راه های هوایی ناشی از دود سیگار، که اصطلاحا به آن COPD  یا برونشیت مزمن می گویند، در مقاطع تشدید آلودگی هوا، شاهد مراجعه بیشتر بیماران به مراکز درمانی هستیم.

به عنوان مثال در تعطیلات عید نوروز که شهر بزرگی چون تهران، تراکم جمعیت کمتری دارد و وضعیت آلاینده های موجود در هوا در وضعیت استانداردی قرار دارد، شرایط بیماران ریوی نیز بهتر است.


از لحاظ پراکندگی جغرافیایی، بیماری های ریوی در کدام نقاط بیشتر مشاهده می شوند؟

همانطور که اشاره شد به طور کلی آمارهای جهانی از این واقعیت حکایت می کند که در کشورهای صنعتی و شهرهای شلوغ، عفونت های فصلی و ویروسی شایع تر هستند. عوامل آلرژیک نیز نقش بسیار مهمی دارند. در بعضی شهرهای صنعتی بدلیل تشدید آلاینده های هوا ناشی از ترافیک خودروها و کارخانجات ممکن است میزان شیوع تا 15 الی 20 درصد هم باشد. ضمن اینکه تراکم جمعیت و شلوغی نیز عامل بسیار موثری است. 

مطالعات نشان داده احتمال بروز بیماری های ریوی نسبت مستقیم با تراکم جمعیت دارد و از نظر ساختاری نیز، در مناطقی که کارخانجات در مرکز یا نزدیکی شهر قرار دارند، این موضوع عامل تعیین کننده ای محسوب می شود. همچنین شهرهای مهاجر پذیر، در بخش هایی با وضعیت مالی میانی و پایین، میزان شیوع بیشتر است.


عوارض آلودگی هوا برای بیماران تنفسی چگونه بروز پیدا می کند؟
اغلب به صورت سرفه، افزایش خلط، تغییر رنگ خلط و نفس تنگی بروز می کند. فعالیت بیمار دچار مشکل می شود. همچنین از دیگر عوارض این بیماران بیخو ابی های شبانه است.

آیا بیماری های تنفسی قابل پیشگیری هستند؟ برای پیشگیری از بیماری‌های ریوی، افراد چه مسائلی را باید رعایت کنند ؟

برونشیت مزمن جزء بیماری های شایع است که قابل پیشگیری است. این بیماری بیشتر در اثر دود سیگار و دیگر آلاینده هاست. مطالعات نشان داده که ترک سیگار می تواند شانس مبتلا به برونشیت را کم کند؛ جالب این است، بسیاری از بیماران سیگاری، پس از مراجعه به پزشک، با توجه به استعمال سیگار، خواستار تجویز دارویی جهت خنثی کردن اثرات مخرب سیگار هستند، اما باید اذعان داشت که هنوز دارویی جهت اثرات بسیار مخرب سیگار موجود نیست و مهمترین نکته ترک سیگار و عدم استعمال دخانیات است.

به طور کلی می توان گفت، پیشگیری از آسم و بیماری های ویروسی بسیار مشکل است. البته برای افراد با بیماری ها ومشکلات ریوی، بیماری های کلیوی یا بیماری های زمینه ای می توان با واکسیناسیون به موقع، عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا را تضعیف کرد. توصیه به این بیماران، واکسیناسیون هر ساله جهت پیشگیری از آنفولانزاست. البته باید توجه داشت، پس از واکسیناسیون نیز امکان ابتلا به آنفولانزا با شدت کمتر وجود دارد.

 البته این موضوعات فارغ از موضوع سیاستگذاری کلان برای بهبود شرایط محیط زیست و کاهش آلودگی هوا و ریز گرد ها است. با این که برخی کشورها با در پیش گرفتن سیاست‌های سختگیرانه‌تر توانسته‌اند روند رو به رشد آلودگی هوا در شهرهای بزرگ خود را تا حد زیادی مهار کنند، اما بسیاری دیگر از کشورها و بویژه کشورهای در حال توسعه هنوز تا مهار این معضل بزرگ فاصله زیادی دارند. شاید اصلی‌ترین راه‌حل برای کاهش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، تغییر ساختار حمل و نقل شهری باشد که البته کار بسیار دشواری است. در این خصوص بحث ارتقاء فرهنگ عمومی و آگاهی سازی عامه مردم در زمینه نقش مؤثر آنها در کاهش آلودگی هوا نیز ضرورت دارد.


به طور کلی مهم ترین توصیه شما به بیماران ریوی چیست؟

بیماری های ریوی خصوصیت خاص خود را دارند. اول اینکه مواجهه با بیماری نیازمند پیگیری درست و مستمر است. بیماری های ریوی یک شبه بهبود پیدا نمی کنند. بردباری در کنترل علائم بیماری نیاز به انگیزه و روحیه دارد. علاوه بر این بیماران باید استفاده درست از داروها را آموزش ببینند. آموزش بیماران موضوع بسیار مهم و ضروری است که نباید از آن غفلت شود. گاهی اوقات شاهد آن هستیم که متاسفانه بیمار هیچ تلاشی برای یادگیری نحوه مصرف داروها از خود نشان نمی دهد که می تواند فاجعه آفرین باشد. البته گاهی نیز پزشک پس از تجویز دارو نیز مصرف صحیح دارو را به بیمار آموزش نمی دهد. بارها شاهد بوده ام به جای آن که کپسولی را برای استنشاق داخل دستگاه بگذارد، خورده است. این برای یک بیمار تنفسی بسیار خطرناک است. 

موضوع دیگر، بحث مدیریت شیوه زندگی است. بیماران باید یادبگیرند نحوه زندگی خود را کنترل و مدیریت کنند و از مواجهه با انواع آلودگی های محیطی اعم از دود، دوری کنند. بیماران ریوی در صورت استعمال دخانیات باید برای ترک آن قدم بردارند. پیشنهاد بنده برای ترک سیگار و دخانیات، مراجعه به مشاوران مرتبط و یا کلینیک ها و یا مراکز شهرداری هاست. 


در شرایط تشدید آلودگی هوا چه توصیه هایی دارید؟
بیماران ریوی باید از تردد در محل های شلوغ و پر رفت و آمد خودداری کنند، همچنین در شرایط آلودگی هوا در صورت امکان از منزل خارج نشوند. 

توصیه های تغذیه ای در خصوص تامین سلامت بیماران تنفسی در شرایط آلودگی هوا چیست؟

به طور کلی مهمترین توصیه در این زمینه، غذاهای حاوی آنتی اکسیدان است. توصیه ی بسیاری بر مصرف میوه ها، سبزیجات، لبنیات و حبوبات شده است.


وضعیت عرضه داروهای مورد نیاز بیماران تنفسی، اعم از تولید داخل و یا خارجی در کشور به چه صورت است؟

دارودرمانی یکی از روش های متداول در مواجهه با بیماری های تنفسی است. باید تلاش شود که داروهای مورد نیاز بیماران در دسترس آنها باشد. در این خصوص ضروری است سرمایه گذاری در بخش تولید داروها بیشتر از گذشته مد نظر قرار گیرد. در این مقوله بحث انتقال تکنولوژی به داخل کشور مطرح است که بسیار موضوع حائز اهمیتی است و نیاز به تمرکز بیشتری دارد. 

بحث پوشش بیمه ای نیز موضوع دیگری است که توجه به آن ضروری است. وضعیت اقتصادی خانواده ها نشان می دهد محروم بودن از حمایت های بیمه ای می تواند منجر به گرفتار شدن آن ها در چرخه تامین مالی برای دریافت خدمات حوزه سلامت شود. باید به سمتی حرکت کنیم که همه داروهای بیماران تنفسی توسط سازمان های بیمه گر تحت پوشش قرار گیرد.


کلید واژه ها: مکمل غذایی، مولتی ویتامین، آلودگی هوا، تغذیه، آسم، آلرژی، دخانیات، هشدار، عوارض، بیماران تنفسی، ترک سیگار، اعتیاد، وزن، چاقی، الاینده، تنفس، بازتوانی، سوء تغذیه، تنگی نفس، سرفه، مکمل دارویی، خستگی، عصبی

پیشنهاد خواندنی

خار گل گیاهی برای حفاظت از کبد مشاهده
خار گل گیاهی برای حفاظت از کبد